Roma İmparatorluğu'nun Flaviuslar Dönemi'nde Küçük Asia'daki yapı programı
Özet
Bu çalışma Flaviuslar Dönemi'nde Küçük Asia'da sürdürülen kamusal yapı faaliyetlerine odaklanmaktadır. Çalışma kapsamında Küçük Asia'nın eyaletlerinden, Asia, Galatia, Kappadokia, Kilikia, Lykia – Pamphylia, ve Bithynia – Pontus'ta bulunan yapılar değerlendirmeye alınmıştır. Söz konusu yapıları Flaviuslar Dönemi'nde inşa edilen, onarılan ve genişletilenler oluşturmaktadır. Yapıların tipolojisi, antik kaynaklar, epigrafik veriler, arkeolojik bulgular, modern kaynaklar ve saha araştırması sonucu oluşturulmuştur. Geçmiş yıllarda Roma İmparatorluğunun Küçük Asia'daki varlığı, yapı programı aracılığıyla birçok kez çalışılmıştır. Fakat Küçük Asia'da Flaviuslar Dönemi Yapı Programı, konuyla ilgili yeterli kanıt olmasına rağmen bugüne değin büyük ölçüde ihmal edilmiştir. Bu çalışma ile bu boşluğun doldurulması amaçlanmakta ve Flaviuslar Dönemi'nde izlenen yapı programını diğer dönemlerden ayıran farkların ortaya çıkartılması hedeflenmektedir. Bu doğrultuda Flaviusların selefi ve halefi olarak imparatorluğu yönetmiş Iulius – Claudiuslar ve Evlatlık İmparatorlar ile karşılaştırılarak yapı programı üzerinden Flaviusların Küçük Asia'daki rolü ve amacı anlaşılmaya çalışılacaktır. Çalışma için şu ana kadar 71 yapının kataloglaması yapılmıştır. Bunlar arasında 21'i Vespasianus'a, 5'i Titus'a ve 37'si imparator Domitianus'a tarihlenmektedir. 8 yapı geniş tarih aralığında bulunmakta diğer bir değişle MS 69-96 yılları arasına tarihlenmektedir. Antik ve modern kaynaklar Flaviusların hanedanlıklarını meşrulaştırmak amacıyla mimariyi kullandıkları konusunda hem fikirdir. Bu durum imparatorluğun başkenti Roma'da özellikle belirgindir. Ancak arkeolojik ve epigrafik veriler, aynı durumun Küçük Asia'da düzensiz seyrettiğine işaret etmektedir. Vespasianus Dönemi'nde yapı faaliyetleri hızla düşerken, Domitianus Dönemi'nde zirve noktasına ulaşmıştır. Çalışmada arkeolojik, epigrafik ve eski çağ tarihinden yararlanarak yaşanan dalgalanmanın ana nedenleri açıklanmaya çalışılacaktır.