Derrida felsefesinde adaletin olanağı
Özet
Bu tezin amacı Derrida felsefesinde adaletin olanağını ve olanaklılık halinde adaleti sağlamanın hangi araçlarla sağlanabileceğini araştırmaktır. Adalet kavramının temel bileşenlerini sorumluluk, konukseverlik, bağışlama, hayalet, miras, yasa/yasanın şiddeti olarak belirleyerek, bu kavramları aporetik okumaya tabi tutar. Derrida, bu soruşturma temelinde ulaşılan sonuca göre, adalete ulaşmanın olanaksız olduğunu, ancakhukuk olarak adalet'e ulaşmanın olanaklı olduğunu iddia eder. Derrida hukuk olarak adaletin olanağını, diğer bir ifadeyle, yasanın dekonstrüksiyona uğratılmasını, kesinliğin şiddetine karşı duruş temelinde oluşturduğu dil felsefesi bağlamında temin eder. Bu nedenle, ilk olarak, felsefesinin temel kavramları gözetilerek, felsefi düşünümünün oluşumunda etkili olan Platon, Saussure ve Nietzsche okumaları ele alınacaktır. Akabinde, adalete ulaşmanın olanaksız olduğu iddiasını serimleyebilmek adına, adaletin temel bileşenleri olarak verilen kavramlar incelenmeye çalışılacaktır. Sonrasında, Derrida'nın hukuk olarak adalet biçiminde adalete yaklaşılmasına olanak tanıyan yasaya ilişkin görüşleri Pascal, Montaigne ve Benjamin okumaları üzerinden detaylandırılacaktır. Derrida'nın adaletin dekonstrüksiyon olduğu kabulü üzerinden yasanın askıya alınması gerektiği iddiası, haklı bir yaklaşım olarak değerlendirilmekle birlikte, felsefe tarihinde koşut değerlendirmelerde bulunan Platon, Aristoteles ve Kant ile olan ilişkileriyle birlikte ele alınmaya çalışılacaktır. Derrida'nın hukuk olarak adaleti sağlama amacında dekonstrüksiyon stratejisine hak verilmekle birlikte kendisi adına orijinal bir iddia olmadığı öne sürülecektir. Derrida'nın differance ve yasanın dekonstrüksiyonu önerisi tarafımızca günümüzün en yaygın adalet anlayışlarından biri olan cezalandırıcı adalet anlayışına uygulanmaya çalışılacaktır. Hukuki muhakemenin önemi gözetilerek cezalandırıcı adalet anlayışının teorideki ve pratikteki eksiklikleri dolayımında dekonstrüksiyona uğratılmasıyla onarıcı adalet sistemiyle desteklenmesi gerektiği iddia edilecektir.