Kırşehir ili bağcılığı ve yörede yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin klasik ve moleküler yöntemlerden SSR markörleriyle belirlenmesi
Özet
Araştırmamız, Kırşehir ilinde yetişmekte ve yetiştirilmekte olan 29 üzüm çeşidi üzerinde 2010 ve 2012 yılları arasında yürütülmüş, çeşitler uluslararası normlara uygun olarak ampelografik ve moleküler olarak tanımlanmış olup; Kırşehir İli bağcılığı geniş kapsamlı olarak incelenmiştir. Ampelografik özelliklerin tanımlanmasında, Uluslararası Bitki Gen Kaynakları Enstitüsü (IPGRI), Uluslar Arası Asma ve Şarap Organizasyonu (OIV), Uluslar Arası Yeni Bitki Çeşitlerini Koruma Birliği (UPOV) tarafından yayımlanan "Asma Tanımlayıcıları" normları kullanılarak, çeşitler sürgün, yaprak, çiçek, salkım, tane ve çekirdek özellikleri gibi 78 özellik bakımından incelenerek uluslararası yöntem birliği ile oluşturulan listeler doğrultusunda her özelliğe ilişkin tanımlamalar yapılmıştır. Moleküler özelliklerin belirlenmesinde, 2 referans çeşitle birlikte toplam 31 üzüm çeşidi, üzümde standart set olarak kabul edilen 6 SSR lokusuna (VVMD7,VVMD27, VrZAG79, VVMD5, VVS2 ve VrZAG62) göre analiz edilmiş ve ortalama benzerlik indeksinin ise 0,71 olduğu ortaya çıkmıştır. 6 SSR lokusu ile genetik analizler sonucu toplam 50 polimorfik allel elde edilmiştir ve en yüksek allel sayısı 10 ile VVMD7 lokusunda tespit edilmiş olmakla birlikte lokuslardaki allel sayısı 7 ile 10 arasında değişiklik göstermiştir. Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülen çalışmada Kırşehir ilinden 18 üzüm çeşidi belirlendiği ve ancak 13 üzüm çeşidinin Ülkesel Koleksiyon Bağı'na aktarılarak 39 ampelografik özellik bakımından analiz edildiği tespit edilmiştir. Daha geniş kapsamlı olarak 29 çeşit üzerinde 78 ampelografik özelliğin tanımlanması ve ardından moleküler karakterizasyonun tamamlanması sonucunda; Beyaz Üzüm-Mersin Üzümü çeşitlerinin ve Mor Üzüm-Siyah Devedişi-Turşu çeşitlerinin sinonim çeşitler olduğu belirlenmiş olmakla birlikte Milli Koleksiyon Bağı'na aktarılacak 26 farklı yerel üzüm çeşidi tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Kırşehir İli, üzüm (Vitis vinifera L.), üzüm tanımlayıcıları, SSR, ampelografi
