Kastamonu ili sarımsakta bulunan akar (Acari) türlerinin tespiti ve önemli türün popülasyon yoğunluğu üzerinde araştırmalar
Abstract
Çalışma 2014-2016 yılları arasında Kastamonu İli Taşköprü, Hanönü ve Merkez İlçelerinde bulunan sarımsak ekiliş alanlarında ve sarımsak depolarında gerçekleştirilmiştir. Arazi örneklemelerinde her noktadan sarımsak bitkisinin hem baş hemde yeşil aksamından ayrı ayrı haftalık örneklemeler yapılmıştır. Toplam 932 adet örnekleme yapılmıştır. Ayrıca Taşköprü ve Hanönü ilçelerinde yer alan endüstriyel ve üretici depolarından da 100 adet depo sarımsak örneği alınmıştır. Bu örneklerden toplam 3.973 preparat yapılmıştır. Elde edilen örneklerdeki akar bulaşıklık oranı, %93,13'tür. Çalışmada bitki paraziti, avcı, detrivor ve saprofit olmak üzere 26 farklı familyaya ait 58 akar türü tespit edilmiştir. Bu türlerden 15 adedi zararlı, 43 adedi ise faydalı-nötr türlerdir. Böylece Türkiye sarımsak bitkisindeki akar faunası ortaya konulmuştur. Arazi surveylerinde toplanan örneklerden teşhis edilen türlerin yoğunlukları değerlendirildiğinde en fazla rastlanan hakim zararlı tür %23.50 bulunma sıklığı ile Rhyoglyphus robini (Clarapede) (Acari: Acaridae)'dir. R. robini'den başka Histiostoma feroniarum (Kramer) ve Tyrophagus putrescentiae (Schrank) yoğun olarak tespit edilmiştir. Avcı akarlardan en yoğun bulunan tür ise Gamasellodes bicolor (Berlese) olarak tanımlanmıştır. Depo surveylerinde ise en yoğun rastlanan zararlı akar türü Tyrophagus putrescentiae (Schrank), avcı tür ise Cheyletus eruditus (Schrank)'dur. Çalışmanın ikinci kısmında Kastamonu İli Taşköprü İlçesi Yukarıemerce Köyü Kışla Mevkii ile Hanönü İlçesi Kornopa Köyü Tekeoğlu Mevkiinde bulunan iki farklı lokasyonda sarımsak ekiliş alanlarında R. robini'nin popülasyon yoğunluğu 2015 ve 2016 yıllanda iki vejetasyon döneminde saptanmıştır. Gerek sarımsak başlarında gerekse de yeşil aksamda akar popülasyon yoğunluğundaki değişimlerin iki farklı lokasyonda da benzer olduğu ve baş kısmında özellikle Mayıs ve Haziran aylarında ortalama yoğunluk değerlerinin en yüksek seviyeye çıktığı ve yeşil aksam da ise akar yoğunluğu düşük seyrettiği tespit edilmiştir