Yeni medyada gazeteciliğin dönüşümüne dair nitel bir araştırma: Muhabirlerin ve editörlerin basın etiği bağlamında tıklama tuzağına ilişkin algıları

Abstract

Yeni medya teknolojilerindeki gelişmeler, internetin bulunması ve devamında sivil kullanıma açılmasıyla bilginin üretimi ve dolaşımı hızlanmış ve beraberinde haberlerin ömrü kısalmıştır. Bu durum yazılı basında gazete ve dergilerin satış rakamlarına yansımış ve gazetelerin ayakta kalabilmek için seri ilan ve reklamlara bağımlılığı artmıştır. Geleneksel habercilik pratiklerine oranla haber üretim süreçlerinin çok daha düşük maliyetlerle gerçekleştirilmesi sebebiyle gazeteler zamanla dijitale ortama ağırlık vermeye başlamıştır. Özellikle son dönemde artan kağıt fiyatlarıyla bazı gazeteler basılı edisyonlarını sonlandırarak tamamen dijitalde yayına devam etmişlerdir. Dijital ortamda da reklam gelirine bağımlı hale gelen gazeteler, yazılı basının kullandığı tiraj rakamları yerine, gazetenin internet sitesinin günlük ziyaretçi trafiğini, tıklanma rakamları üzerinden reklam verenlere satmaya başlamışlardır. Bu noktada gelirini arttırmak reklam pastasından daha fazla pay almak isteyen dijital gazeteler, tıklanma sayılarını arttırmaya yönelik bir çaba içerisine girmişlerdir. Bu doğrultuda da clickbait yani tık tuzağı kavramı doğmuş, dijital gazeteler yapılan haberlere tıklatarak site trafiğini arttırmak adına haber başlıklarını manipüle etmeye başlamışlardır. Bu çalışmada, okuyuculara yanıltıcı haber başlıklarını hazırlayan editörlerin konuyla ilgili görüşleri alınmış ve belirlenen araştırma soruları etrafında ana akım medyada çalışan 15 haber editörünün konuyla ilgili görüş ve önerilerine yer verilerek dijital gazetelerin finansmanı için de bir yol çizilmeye çalışılmıştır.