Sinterleme parametrelerindeki değişikliklerin monolitik translusent zirkonya özellikleri üzerine etkilerinin değerlerndirilmesi
Abstract
Tam seramik restorasyonlar üstün biyouyumluluk, optik ve mekanik özellikleri nedeniyle metal destekli restorasyonlara alternatif olarak kullanılmaktadır. Tam seramik sistemler içinde ise özellikle yüksek mekanik özelliklere sahip zirkonya restorasyonlar, yüksek biyouyumluluk, düşük termal iletkenliğe bağlı olarak daha az pulpa irritasyonuna sebep olması, düşük alerjik potansiyeli gibi avantajları ile sabit restorasyonlar için yaygın olarak kullanılan güncel tedavi seçenekleridir. Güncel bir materyal olan monolitik translusent zirkonya materyali ile veneering seramiğe gerek kalmaksızın tek parça estetik restorasyonlar elde etmek mümkündür. Zirkonyanın üstün özelliklerini kazanabilmesi için pek çok faktör etkili olmakla birlikte, özellikle sinterleme koşullarından olan; sinterleme zamanı, sinterleme sıcaklığı ve sinterleme atmosferi en önemli faktörler olarak belirtilmektedir. Bazı araştırmacılar zirkonya kor materyalinin translusensisi, tanecik boyutu, esneklik direnci gibi özellikleri üzerinde sinterleme zamanı ve sıcaklığının etkisini araştırmıştır, fakat bu değişikliklerin güncel materyaller olan translusent monolitik zirkonya özellikleri üzerindeki etkisi hala soru işaretdir. Bu çalışmada bu materyallerin üretim aşamasında sinterleme parametrelerinden olan sinterleme sıcaklık ve zamanı üzerindeki değişikliklerle kısa sürede ideal optik, mekanik ve yapısal özelliklere sahip restorasyonlar elde edilebilecek optimum sinterleme koşullarını belirleyebilmek bu çalışmada amaçlanmıştır. Çalışmamızda pre-sinterize, kendinden renkli (A2) translüsent monolitik zirkonya materyalleri olan Grup A ve Grup B yapısal, optik ve mekanik özellikleri üzerinde sinterleme sıcaklığı ve zamanının etkisi değerlendirilmiştir. İki materyal için sinterleme değişkenlerine göre kontrol grubu da dahil olmak üzere (n=10) toplam 34 grupta 15,5 x 12,5 x 1,2 mm boyutlarında 340 örnek hazırlanmıştır. X-ray kırınımı ve SEM analizi ile yüzey faz dönüşümleri ve tanecik boyutu değişiklikleri, Spektrofotometre ile renk ve translusensi değişimleri ve üç nokta bükme testi ve profilometri ölçümü ile materyalin esneklik direnci ve yüzey pürüzlülüğü değişimleri incelenmiştir. Her materyal için gruplar arasındaki farklılıklar tek yönlü varyans analizi (tek yönlü ANOVA) ve Tukey's HSD çoklu karşılaştırma testi kullanılarak p˂0,05 anlamlılık düzeyinde belirlenmiştir. Farklı materyaller arasındaki aynı koşullarda sinterlenen grupların karşılaştırılması için T-testi kullanılmış, gruplar arasındaki fark p˂0,05 anlamlılık düzeyinde SPSS programı kullanılarak belirlenmiştir. Farklı sıcaklık ve zamanda sinterlenmiş gruplar arasında tetragonal fazdan monoklinik faza dönüşüm gözlenmemiştir. Grup A ve Grup B tanecik boyutu üzerinde sinterleme sıcaklığı ve zamanının etkili olduğu ve artan sıcaklık ve zamana bağlı olarak tanecik boyutunun arttığı gözlemlenmiştir. Sonuçlarımıza göre tanecik boyutları değeri 0,21-1,05 µm arasında değişmektedir. Sinterleme parametrelerindeki değişiklikler, grupların renk değişimi ve translusensi değerleri üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir (p˂ 0,05). İdeal renk özelliklerinin elde edildiği sinterleme sıcaklığı 1450 ⁰C -1500 ⁰C olup renk değişimi değerleri (∆E), 1,75- 19,31 arasında değişmektedir. Grup A için ortalama translusensi (T) değerleri 8,02-10,34 değerleri arasında değişmekte iken Grup B için ise bu değerler 2,45-10,64 değerleri arasında değişmektedir. Sinterleme parametrelerindeki değişiklikler, zirkonya materyalinin yüzey pürüzülülüğü ve esneklik direnci üzerinde etkili değildir. Bütün gruplar için yüzey pürüzlülüğü (Ra) klinik olarak kabul edilebilir değerlerin üzerindedir. Çalışmamızın sonuçlarına göre ise zirkonya materyali için ortalama esneklik direnci değeri (σ) 350-650 MPa arasında değişmektedir. Çalışmamızın sonuçlarına göre, yapısında faz dönüşümü barındırmayan stabil özellikteki zirkonya materyalinin mekanik özelliklerinin sinterleme parametrelerinden etkilenmemiş, fakat optik ve estetik özelliklerinin sinterleme parametre değişikliklerinden doğrudan etkilenmiştir. İdeal sinterleme sıcaklığının 1450⁰C-1500⁰C arasında zamanın ise 60-120 dakika arasında olduğu tespit edilmiştir.