Diz osteoartritli kadın hastalarda pulse elektromanyetik alan tedavisinin etkinliği: Randomize çift kör plasebo kontrollu çalışma
Özet
Diz Osteoartritli Kadın Hastalarda Pulse Elektromanyetik Alan Tedavisinin Etkinliği: Randomize Çift Kör Plasebo Kontrollu Çalışma, Uzmanlık Tezi, Ankara, 2016. Giriş ve Amaç: Diz osteoartriti (OA) yaşlılarda sık olan ve belirgin ağrı, fonksiyonel kısıtlanma, dizabiliteye neden olan bir eklem hastalığıdır. OA günlük yaşam aktivitelerinde kısıtlanma yaparak önemli düzeyde disabiliteye neden olmaktadır. OA tedavisinde kullanılan konvansiyonel fizik tedavi modaliteleri semptomları kontrol etmede sıklıkla yetersiz kalmaktadır. Pulse elektromanyetik alan tedavisi (PEMA), son yıllarda diz OA'li hastalarda kullanımı artan kolay uygulanabilir, güvenli ve nispeten yeni bir fizik tedavi modalitesidir. Literatürde PEMA tedavisinin etkinliğine dair yayınlar çelişkilidir. Bu nedenle çalışmamızda, diz OA'li kadınlarda konvansiyonel fizik tedaviye ek olarak uygulanan PEMA tedavisinin ağrı ve fonksiyonel kısıtlanmayı azaltmada tek başına konvansiyonel fizik tedaviye üstün olup olmadığını ortaya koymak amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma ileriye dönük olarak randomize, plasebo kontrollü ve çift kör olarak tasarlandı. Ankara Üniversitesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı kliniğine Mart 2014-Temmuz 2015 tarihleri arasında dizlerinde ağrı yakınması ile başvuran ve primer diz OA tanısı konulan 70 hasta çalışmaya dahil edildi. Denekler randomize olarak PEMA ve kontrol olmak üzere iki gruba ayrıldı. İki gruba da 3 hafta süreyle toplam 15 seans konvansiyonel fizik tedavi uygulandı. Ek olarak PEMA grubuna 30 dakika pulse elektromanyetik alan uygulaması, kontrol grubuna ise 30 dakika plasebo (sham) PEMA uygulandı. Hastaların değerlendirmeleri tedavi öncesi ve sonrasında (3. ve 7. haftalarda) Vizüel Analog Skala (VAS), Western Ontario and McMaster Universities Arthritis Index (WOMAC) ve hekim global değerlendirme ölçeği ile yapıldı. Bulgular: Toplam 66 hasta çalışmayı tamamladı (PEMA grubunda 34, kontrol grubunda 32). Çalışma başlangıcında, hastaların demografik ve klinik özellikler açısından iki grup birbirine benzerdi. Her iki grupta da VAS, WOMAC Ağrı, Fonksiyon ve Toplam Skorunda tedavi sonrası 3. haftada başlangıca göre önemli oranda düzelme izlendi (p<0,001). Ancak WOMAC Sertlik skoru sadece PEMA grubunda anlamlı oranda düzeldi (p<0,001). Her iki grupta da VAS, WOMAC Ağrı, Sertlik ve Toplam skorunda tedavi sonrası 7. haftada başlangıca göre önemli oranda düzelme izlendi (p<0,001). Ancak WOMAC Fonksiyon skoru sadece PEMA grubunda anlamlı oranda düzeldi (p<0,001). İki grup karşılaştırıldığında, PEMA grubundaki hastaların ağrı düzeyleri (VAS) tüm zamanlarda kontrol grubuna göre anlamlı oranda daha azdı (p<0,01). WOMAC ağrı skoru açısından ise iki grup benzerdi (p=0,092). Tedavi sonrası 3. haftada, iki grubun WOMAC Sertlik, Fonksiyon ve Toplam skorları benzer bulunmuştur (p>0,05). Tedavi sonrası 7. haftada ise WOMAC Sertlik, Fonksiyon ve Toplam skorları açısından PEMA grubunda kontrol gruba göre anlamlı oranda daha fazla düzelme saptanmıştır (p<0,01). Doktorun global değerlendirimine dayanarak hesaplanan iyileşme oranları PEMA grubunda kontrol grubuna göre hem 3. hafta (sırasıyla %52,9 ve %25) ve hem de 7. haftada (sırasıyla %73,5 ve %15.6) anlamlı oranda daha yüksekti (p<0,05). Sonuçlar: Mevcut bulgular, diz OA'li hastalarda PEMA tedavisinin güvenli olduğunu ve konvansiyonel fizik tedavi modalitelerine ek olarak uygulandığında ağrı ve fonksiyonellikte daha fazla iyileşme sağladığını göstermektedir. Bu nedenle, PEMA tedavisinin konvansiyonel fizik tedavi yöntemlerine yardımcı olarak kullanılabileceğini düşünmekteyiz. Anahtar Kelimeler: Pulse elektromanyetik alan, fizik tedavi, diz osteoartriti