Sjögren sendromu hastalarında özofagus fonksiyonlarının değerlendirilmesi
Özet
Giriş ve Amaç: Sjögren sendromu tükürük bezlerini etkileyen kronik bir hastalıktır ve en sık semptomu ağız kuruluğudur. Gıdaların faringoözofageal transferi için tükürük gerektiğinden tükürük azlığı ve yokluğu disfajiden sorumlu olabilir. SS'da glandüler yapıların inflamasyonu ile oluşan tükürük salgısı, özofageal veb, özofagusta asit klerensinin azalması; gastrik hiposekresyon gibi durumların motilite bozukluğundan sorumlu olabileceği üzerinde durulmaktadır. Ancak Sjögren sendromunda özofageal motilite bozukluğu arasındaki ilişki henüz aydınlatılamamıştır. Bu çalışmanın amacı Sjögren sendromunun özofagus fonksiyonlarına etkisi olup olmadığını manometrik olarak değerlendirmektir. Hastalar ve Yöntem: Çalışmaya Sjögren sendromu tanısı olan 40 hasta ve kontrol grubu olarak daha önce fonksiyonel dispepsi tanısı almış ve özofagus motilitesine bakılmış 30 hasta dahil edildi. Bir gecelik açlık sonrası MMS markalı, mikroperfüzyon sistemiyle çalışan motilite cihazı ile özofagus gövde kontraksiyon amplitüdü, velosite, kontraksiyon süresi, alt özofagus sfinkter (AÖS) istirahat basıncı, AÖS % gevşeme, gevşeme süresine bakıldı. Sjögren sendromu olan hastalar ve kontrol grubunun demografik özellikleri; hastalık tanıları, hastalık karakteristikleri ve endoskopik bulguları retrospektif olarak tarandı. Bulgular: 40 Sjögren sendromu hastasının ortalama yaş ve ortalama hastalık süresi sırasıyla: 57±12 (min: 25, max: 75) ve 6,2±4,9 yıldı (min: 0,5-30 yıl). Hastaların 32 tanesi primer SS, 8 tanesi ise sekonder SS idi. Hastaların % 52,5'inde reflü, göğüs ağrısı ve disfaji gibi özofagus semptomlarından en az bir tanesi vardı. En sık görülen özofageal semptom 13 (%32,5) hastada disfajiydi. Yapılan manometrik incelemede SS grubunda AÖS istirahat basıncı (mmHg): 22±11,2, AÖS % relaksasyon (%): 94,7±6,4, ortalama AÖS relaksasyon süresi (s): 5,9±1,4, ortalama özofagus gövde kontraksiyon amplitüdü (mmHg): 74,1±35,8 ve ortalama velosite (cm/s): -1,6±23,2 saptandı. Kontrol grubunda ise bu parametreler sırasıyla 20±8,1, 96,2±5,1, 8,3±1,9, 63,1±23 ve 3,4±1,6 saptandı. Her iki grubun karşılaştırılmasında SS'da ortalama relaksasyon süresinin daha kısa olması (p: <0,001) istatistiksel olarak anlamlıydı. Ortalama LES istirahat basıncı (p: 0,242), LES yüzde relaksasyon (p: 0,232), ortalama özofagus gövde kontraksiyon amplitüdü (p: 0,228) ve velosite (p: 0,325) açısından her iki grup arasında istatistiksel farklılık izlenmedi. Primer ve sekonder SS grupları arasında yukarıdaki parametrelerde istatiksel anlamlı farklılık görülmedi. Özofagus motilite bozukluğu 40 hastanın 16 (%40)'sında saptandı (özofagus hipomotilitesi: 10, hipertansif AÖS: 2, nonspesifik özofageal motilite bozukluğu: 4 hasta). Bu 16 hastanın 5'inde disfaji, 2'sinde reflü yakınması mevcuttu. Sonuç: Sjögren sendromu hastalarında manometrik inceleme ile ortalama AÖS relaksasyon süresinde kısalma gözlenmiştir. Hastaların %40'ında özofagus motilite bozukluğu saptanmıştır. Disfaji en sık görülen özofageal semptomdur. Çalışmamız Sjögren sendromunun özofagus fonksiyonlarına etkisi olabileceği düşündürmektedir.