Arseniğe maruz kalan bireylerde lenfosit DNA hasarının EPHX1 gen polimorfizmi ile ilişkisi
Özet
Çalışmamızın amacı Türk popülasyonunda görülen EPHX1 Tyr113His genetik polimorfizminin arseniğe mesleki olarak maruz kalan işçilerde ortaya çıkan genotoksisite üzerindeki etkisini araştırılmak ve bireysel duyarlıkların belirlenmesidir. Çalışmamızda , arseniğe maruz kalan 19-52 yaş arası 100 erkek işçiden elde edilen kan örnekleri kullanılmış, örnekler alınmadan önce katılımcıların yaşları, maruziyet süreleri ve sigara kullanımları hakkında bilgi toplanılmıştır. Toplanan kan örnekleriyle gerçekleştirilen alkali comet analizi ile bireylere ait lenfosit DNA hasar düzeyleri belirlenmiştir. Katılımcıların EPHX1 genotipleri ise PCR - RFLP (Polimeraz Zincir Reaksiyonu – Restriksiyon Fragman Uzunluk Polimorfizmi) yöntemi ile belirlenmiştir. Elde edilen veriler kullanılarak değişik genotipe sahip bireylerin lenfosit DNA hasar düzeyleri analiz edilmiş, ayrıca yaş, maruziyet süresi ve sigara kullanımının hasar düzeyi üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Çalışmamız sonucunda arseniğe maruz kalan bireylerde, EPHX1 Tyr113His polimorfizmi ile comet parametreleri arasında istatistiksel olarak oldukça anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir (p<0.01). EPHX1 Tyr113His homozigot atipik (His/His) bireyler ile heterozigot (Tyr/His) genotipe sahip bireylerde, homozigot tipik (Tyr/Tyr) bireylere göre lenfosit DNA hasarının anlamlı derecede (P=0,001) yüksek olduğu belirlenmiştir. Sigara kullanımı açısından sigara içen ve sigara içmeyen bireyler arasında DNA hasarı değerlendirildiğinde ise sigara içen grupta DNA hasar düzeyinin sigara içmeyen gruba göre daha yüksek olduğu saptanmasına karşın bu farkın istatistiksel olarak anlamlı düzeylere ulaşmadığı (p>0.05) görülmüştür. Maruziyet süresi ve yaş ile DNA hasarı arasındaki korelasyon da değerlendirilmiştir ancak yapılan korelasyon analizi sonucunda istatistiksel olarak anlamlı bir sonuca ulaşılamamıştır (p>0.05). Sonuç olarak çalışmamız ile EPHX1 Tyr113His polimorfizminin arseniğe maruz kalan bireylerde lenfosit DNA hasarını önemli düzeyde artırdığı gösterilmiştir. Anahtar Kelimeler: Arsenik, Comet analizi, EPHX1, lenfosit DNA hasarı, metal, oksidatif hasar, polimorfizm.