Farklılığın anlatısı: Türk romanında Kürt kadının temsili
Özet
Salmanoğlu, Nazime Ceren, Farklılığın Anlatısı: Türk Romanında Kürt Kadının Temsili,Yüksek Lisans Tezi, Danışmanı: Prof. Dr. Eser Köker, 201s. Cumhuriyet tarihi boyunca politik gündemin en tartışmalı konularından biri Kürt sorunu olmasına karşın Kürt kadınlarının duygu dünyalarına söz katan yorumların ilgisizliğini aşmak üzere bu çalışma, Türk roman geleneği içinde Kürt kadının temsilini konu edinmektedir. Romanın kültürel bir belge olarak okunabileceği savından hareket eden bu tezin birinci bölümünde öncelikli olarak, incelediği her metne tarihi ve toplumsal bir boyut kazandıran ve yeni yorumlar getiren feminist edebiyat eleştirisi tartışmalarına yer verilmektedir. Feminist edebiyat eleştirisi, edebiyatın yarattığı tiplerin, değerlerin ve dilin kadınların yaşantısı üzerindeki etkisini sorgulayarak, dil ve cinsiyet ile ilgili savlarla edebiyat yapıtlarının nasıl kültürel bağlamlar oluşturduğunu göstermektedir. Bu kültürel bağlamları anlayabilmek adına çalışmanın devamında, Türkiye'de romanın tarihsel gelişimi ve ana temaları çerçevesinde, Türk roman geleneği içinde ulusal kimlik ve "öteki" ilişkisi bağlamında "öteki" kimliklerin nasıl vurgulandığı tartışılmaktadır. Türk roman geleneği içinde ötekinin ötekisi konumunda olan Kürt kadının izini sürebilmek için bu hat yol gösterici olmaktadır. Bu amaçla çalışmada, ulusal kimliğin inşa edilmeye çalışıldığı erken Cumhuriyet dönemi ve Kürt kadın karakterlerin romanlarda daha sık konu olduğu 1990 sonarsı yayımlanan romanlardan dokuz roman seçilerek incelenmiştir. İncelenen romanlarda, Doğu-Batı gerilimi üzerinden şekillenen anlatı biçimleriyle Kürt kadını "kurtarılması" gereken birer nesnedir. Bu romanlar aynı zamanda, yazarların Kürt sorununa bakış açılarına da ışık tutmaktadır.