Kronik hemodiyaliz hastalarında arteryel sertliği belirleyen faktörler, sclerostin ile ilişkisi
Özet
Giriş: Arteryel sertlik, kronik böbrek hastalığının (KBH) tüm evrelerinde kardiyovasküler olay ve mortalitede önemli bir risk faktörüdür. Yakın zamanlı çalışmalar bir Wnt inhibitörü olan sclerostinin KBH'de vasküler/valvüler kalsifikasyon ve düşük döngülü kemik hastalığı ile ilişkisini göstermiştir. Bu çalışmada kronik hemodiyaliz (HD) hastalarında arteryel sertliği belirleyen faktörler ve sclerostin ile ilişkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Metod: Bu prospektif çalışmaya Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı Hemodiyaliz merkezinde haftada 3 gün ve en az 6 aydır hemodiyaliz uygulanan 73 hasta ve 40 sağlıklı gönüllü kontrol grubu olarak alındı. Kontrol grubunda sclerostin ve hastalarda ise sclerostin ve karotid-femoral nabız dalga hızı (NDH) ölçümü yapıldı. Demografik veriler, laboratuvar verileri ve hastalara ait medikasyonlar kaydedildi. Bulgular: 35 kadın ve 38 erkekten oluşan HD hasta grubumuzun yaş ortalaması 55±15'ti. NDH ortalaması 9.2±2.7m/sn (kadınlarda 8.4 m/sn ve erkeklerde 9 m/sn, p:0.145). Hasta grubunda sclerostin, kontrol grubuna göre belirgin yüksek saptandı (327±207 pg/mL ve 141±88 pg/mL, p<0.001 ). Hasta grubunda cinsiyetler arası sclerostin değerlerinde anlamlı farklılık saptandı (kadınlarda 235 pg/mL ve erkeklerde 319 pg/mL, p:0.007). Tek değişkenli korelasyon analizinde NDH'nin yaş, DM, periferik, aort ve HD giriş sistolik arter basıncı, vücut kitle indeksi (VKİ), sclerostin, total kolesterol ve LDL ile pozitif; Kt/V, cinacalcet ve D vitamini kullanımıyla ise negatif korelasyon gösterdiği saptandı. Çoklu değişkenli regresyon analizinde ise NDH; yaş (β:0.068, p:0.003), DM (β:1.440, p:0.038) ve HD giriş sistolik arter basıncı (β:0.058, p:0.001) ile pozitif korelasyon gösterdi. Sclerostin için tek değişkenli korelasyon analizinde yaş, erkek cinsiyet, ASKH, statin kullanımı, VKİ ve NDH ile pozitif; ALP, PTH, Kt/V, cinacalcet ve D vitamini kullanımıyla ise negatif korelasyon gösterdiği saptandı. Çoklu değişkenli regresyon analizinde sclerostinin, erkek cinsiyet (β:174.82, p<0.001) ve statin kullanımı (β:168.96, p:0.05) ile pozitif; PTH (β:-0.282, p<0.001) ile negatif korelasyon gösterdiği saptandı. Sonuç: NDH ile sclerostin tek değişkenli korelasyon analizinde pozitif korelasyon gösterirken; çoklu değişkenli regresyon analizinde NDH ile sclerostin arasında ilişki saptanmamıştır. Hastaların seyrindeki sclerostin değişimlerinin, NDH değişimlerini predikte edip etmediğine dair daha geniş çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır