Büyükşehir belediyeleri ile ilçe belediyeleri arasındaki ilişkiler

Abstract

Bu çalışmanın konusu, büyükşehir belediyeleri ile ilçe belediyeleri arasındaki ilişkilerdir. Bu ilişkilerin değerlendirilmesinde Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı (AYYÖŞ) da göz önünde bulundurulmuştur. Hızlı kentleşme nedeniyle ortaya çıkan kentsel sorunlara çözüm getirmek amacıyla, ilk olarak 1984 yılında İstanbul, Ankara ve İzmir'de kurulan büyükşehir belediyelerinin sayısı zamanla artmıştır. Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin hukukî statüsünde, 6360 sayılı Kanun ile reform niteliğinde değişiklikler yapılmış ve il ölçekli büyükşehir belediyeleri ile ilçe ölçekli ilçe belediyeleri kurulmuştur. Büyükşehirde hizmetlerin etkili ve verimli yürütülmesini sağlamak amacıyla büyükşehir belediyelerine, ilçe belediye meclislerinin bütçe ve imara ilişkin kararları üzerinde idarî vesayet yetkisi verilmiştir. Büyükşehir belediyelerinin organlarının oluşturulmasında ilçe belediyelerinin organlarından yararlanılmaktadır. Büyükşehirde görev ve yetkilerinin paylaşımı konusunda büyükşehir belediyeleri özel, ilçe belediyeleri ise genel yetkili ve görevli kabul edilmektedir. Büyükşehir ve ilçe belediyeleri, merkezî bütçeden kendilerine ayrılan gelirler ile büyükşehirde elde edilen gelirleri paylaşmaktadır. Bununla birlikte büyükşehir ve ilçe belediyelerinin yalnızca kendilerine ait olan ve paylaşım konusu yapılmayan gelir kaynakları da bulunmaktadır. Büyükşehrin tümünü ilgilendiren alt yapı ve ulaşım hizmetlerinde koordinasyonun sağlanması için koordinasyon merkezleri kurulmuştur. Görev ve yetkiler ile gelirlerin paylaşımı ve koordinasyon merkezlerinin oluşturulması ve çalışması noktasında AYYÖŞ'e aykırılıklar bulunmaktadır.