Primer sjögren sendromlu ve ankilozan spondilitli hastalarda hasta kökenli ölçekler (yorgunluk, yaşam kalitesi, ruhsal durum değerlendirilmesi, pitsburg uyku kalitesi, basdaı, basfı, ss eular indeksleri) ve hastalık aktivesi ile ilişkisi
Özet
Giriş: Sjögren Sendromu; ekzokrin bezlerin kronik otoimmün bir hastalığı olup, etkilenmiş bezlerin lenfositik infiltrasyonuyla ile karakterizedir. AS; spondiloartropatiler grubunda yer alan, sakroiliak eklem ve omurgayı tutarak ankiloza yol açan kronik, sistemik, enflamatuvar bir hastalıktır. Çalışmamızda Primer Sjögren Sendromu ve Ankilozan Spondiliti olan hastalarda hastalığa bağlı fonksiyonel kayıp, yorgunluk, ruhsal durum ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi ve bunların hastalık aktivitesi ile ilişkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Metod: Çalışmaya Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıklar Romatoloji Kliniğinde Primer Sjögren Sendromu tanısı konulmuş ve takip edilmekte olan 163 hasta, AS tanısı konulmuş ve takip edilmekte olan 100 hasta ile birlikte kontrol grubu olarak, bilinen herhangi bir hastalığı olmayan 100 sağlıklı birey dahil edilmiştir. Katılımcıların demografik verileri, SF-36 formu, hastane anksiyete/depresyon ölçeği, yorgunluğu çok yönlü değerlendirme skalası (MAF), Pittsburgh uyku skalası ve ayrıca Sjögren Sendromu hastalarının ve spondiloartrit hastalarının klinik ve laboratuvar bulguları, Sjögren Sendromu hastalarının rutin muayene sorgulamasındaki genel hastalık değerlendirmesi (doktor global ve hasta global), spondiloartrit hastaları için BASDAİ ve BASFİ skoru analiz edilmiştir. Sonuçlar: Çalışmamızda yer alan Primer Sjögren Sendrom tanılı hastaların yaş ortalaması 50,4±12,9 yıl, Ankilozan Spondilit tanılı hastaların yaş ortalaması 41,6±10,2 yıl, kontrol grubunda yer alan sağlıklı kişilerin yaş ortalaması 42,6±11,7 yıl olarak tespit edildi. Beklenildiği gibi Primer Sjögren Sendromunun kadın cinsiyette, Ankilozan Spondilitin ise erkek cinsiyette daha sık olduğu tespit edildi (p<0,05). Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksine göre 5 ve üzerinde puan alan Primer Sjögren Sendrom tanılı ve Ankilozan Spondilit tanılı hastaların uyku kaliteleri kontrol grubuna göre anlamlı olarak kötü bulundu. Ankilozan Spondilit tanılı hastalarda BASDAİ skoru ile anksiyete, depresyon ve yorgunluk skoru arasında istatistiksel olarak anlamlı derecede korelasyon tespit edildi. Primer Sjögren Sendromu tanılı ve Ankilozan Spondilit tanılı hastalar kendi aralarında karşılaştırıldıklarında Anksiyete ve Depresyon skalasına göre depresyon sıklığı Ankilozan Spondilit tanılı hastalarda Primer Sjögren Sendrom tanılı hastalara göre anlamlı olarak yüksek bulundu (p=0.02). Tartışma: Bu çalışmada; primer Sjögren sendromu ve Ankilozan Spondilit hastalarında hastalık aktivitesi ruhsal durum ve yaşam kalitesini etkilemektedir. Gelecekte daha büyük hasta sayısı ile yapılacak olan çalışmalar, bu hastalıklara olan multidisipliner yaklaşım gerekliliğini ortaya çıkaracaktır.