Tavuk (gallus gallus domesticus) ve bıldırcında (coturnix coturnix) medulla spinalis üzerine stereolojik araştırmalar
Özet
Kanatlıların sinir sistemi üzerine yapılan kantitatif analizler oldukça önemli yere sahiptir. Çalışmanın esas amacı, uçabilen ve uçamayan iki farklı kanatlıda intumescentia cervicalis'in substantia alba ve substantia grisea bölgelerinin hacim fraksiyon değerlerini stereolojik yöntemler ile hesaplamak ve karşılaştırmaktır. Çalışmada, on adet tavuk ve on adet bıldırcın intumescentia cervicalis bölgesi kullanıldı. Dokular %10'luk tamponlu formalin içerisinde fiksasyon işlemi yapıldıktan sonra, parafine gömülerek 5 µm kalınlığında seri kesitler alındı. Sistematik rastgele örnekleme prosedürüne göre seçilen kesitler, cresyl violet boyası ile boyandı. Hacim ve hacim fraksiyon değerleri Cavalieri metodu ile hesaplandı. Elde edilen substantia alba ve substantia grisea hacimlerinin tüm hacme oranları ile elde edilen hacim fraksiyon değerlerinin farklı türler arasındaki farklılığının değerlendirilmesinde student's t test kullanıldı. Tavuk ve bıldırcına ait intumescentia cervicalis'in substantia alba hacimleri sırasıyla 190,47 ± 4,5 ve 28,61 ± 1,49 (ortalama ± standart sapma (SS) mm3) olarak hesaplandı. Tavuk ve bıldırcına ait intumescentia cervicalis'in substantia grisea hacimleri sırasıyla 72,99 ± 2,4 ve 15,11 ± 0,96 (ortalama ± SS mm3) olarak ölçüldü. Tavuk ve bıldırcında intumescentia cervicalis hacmi ise sırasıyla 263,46 ± 6,29 ve 43,72 ± 2.08 (ortalama ± SS mm3) olarak belirlendi. Tavuğa ait intumescentia cervicalis'in substantia alba ve substantia grisea hacim fraksiyon değerleri sırasıyla 0,723 ve 0,277 olarak belirlendi (P<0.001). Bıldırcına ait intumescentia cervicalis'in substantia alba ve substantia grisea hacim fraksiyon değerleri sırasıyla 0,654 ve 0,346 olarak belirlendi (P<0.001). Birisi uçabilen diğeri uçamayan kanatlı hayvanlar olan tavuk ve bıldırcına ait intumescentia cervicalis'in substantia alba ve substantia grisea bölgeleri hacim fraksiyon değerleri arasında anlamlı bir fark olduğu saptandı. Bunun yanı sıra, hacim hesaplamalarında Cavalieri metodunun tarafsız, hızlı ve effektif bir yaklaşım olduğu belirlendi.