Mono- ve bis- spiro halkalı fosfazen türevlerinin sentezi, stereojenik özelliklerinin, katı hal yapılarının, biyolojik aktivitelerinin ve DNA ya etkilerinin araştırılması
Özet
Bu çalışmada, mono(4-florobenzil) (1 ve 2) ve bis(4-florobenzil) diaminlerin (3-5) hekzaklorosiklotrifosfazen (trimer), N3P3Cl6, ile tepkimelerinden mono (6 ve 7) ve bis(4-florobenzil)spiro fosfazenler (8-10) elde edilmiştir. Bu bileşiklerin THF ortamında pirolidin, morfolin ve 1,4-dioksa-8-azaspiro[4,5]dekan (DASD) ile etkileştirilmesinden mono(4-florobenzil)tetraaminomonospirosiklofosfazen (11-16) ve bis(4-florobenzil) tetraaminomonospirosiklofosfazen bileşikleri (17, 18 ve 21-23) elde edilmiştir. Monoklorobis(4-florobenzil)monospirosiklofosfazen bileşikleri (19 ve 20) ise aşırı miktarda morfolin ve DASD?ın THF ortamındaki tepkimelerinden elde edilmiştir ve bu bileşikler bir adet sterojenik P-atomlarına sahiptir. Ayrıca 7, 9 ve 10 bileşiklerinin sodyum(3-amino-1-propanoksit) ile THF ortamındaki tepkimelerinden stereojenik özellik gösteren (4-florobenzil)fosfazenler (24-27) hazırlanmıştır. Sentezlenen bileşiklerin (6-27) yapıları element analizi, kütle spektrometresi (ESI-MS), FTIR, 1H, 13C, 19F (13 ve 16), 31P NMR, HSQC ve HMBC tekniklerinden faydalanılarak belirlenmiştir. Bazı bileşiklerin ( 8-10 ve 14) moleküler ve kristal yapıları X-ışını kırınımmetre (kristallografi) yöntemi ile aydınlatılmıştır. Sentezlenen bileşiklerin (11-16, 17, 18 ve 21- 27) bazı bakteri (Bacillus subtilis, Bacillus cereus ve Staphylococcus aureus) ve mayalara (Candida albicans ve Candida tropicalis) karşı antimikrobiyal aktiviteleri araştırılmıştır. Bileşiklerin DNA ile etkileşimleri pBR322 plasmid DNA ile çalışılmıştır. Sentezlenen tüm bileşiklerin DNA?nın hareketliliği üzerine etki ettikleri bulunmuştur.