Avrupa Birliği Hukukunda azınlık hakları

Abstract

Çalışmamızda Avrupa Birliği!nin halen gelişmekte olan azınlık hakları mevzuatı değerlendirilerek, Birliğin azınlıklara ilişkin hukuk sistematiği ele alınmaktadır. Bu çerçevede azınlık haklarının tarihsel süreçteki ortaya çıkışları ve azınlık türlerinin doğuşu üzerinde durularak, günümüzde azınlık sorunlarına hukuksal cephede neden ve nasıl çözüm bulunabileceğine dair temel bir bakış oluşturulmaya çalışılmaktadır. Aynı zamanda azınlık kavramı üzerindeki kavramsal incelemenin ardından, öncelikle Birliğin kendi ajandasına azınlık haklarının girmesi ve Birlik mevzuatındaki gelişme süreci incelenmekte, ardından aday ülkelere yönelik azınlık politikası değerlendirilerek, Birliğin içinde ve dış ilişkilerinde izlenen azınlık hakları yaklaşımlarını karşılaştırılması yapılmaktadır. Türkiye-AB ilişkileri açısından azınlık hakları sorunlarını değerlendirmek yönünden güçlü bir bakış açısı kazanmada, temelde AB?nin kendi içindeki ve adaylık sürecini yaşamış olan yeni üye ülkelerdeki azınlıkların durumunu yakından tanımanın önemli bir katkısı olacaktır. Bu düşünceden hareketle çalışmamızın son bölümlerinde Avrupa Birliği ülkelerinin kendi içinde uyguladığı azınlık rejimi incelenmektedir. Uzun bir süre Birliğin kendi mevzuat düzleminde ve iç siyasetinde öncelikli bir yer almamış olan azınlık normları günümüzde AB siyasi söyleminin temel unsuru olarak ortaya çıkmıştır. Birincil hukuktaki eksiklik yakın geçmişte ikincil hukuk düzenlemeleri ve içtihat hukuku ile giderilmeye çalışılmış, günümüzde ise Lizbon Sözleşmesi ile giderilmeye çalışılmaktadır. Bu bağlamda Lizbon Sözleşmesi ve AB?nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi?ne taraf olması doğrultusundaki çalışmalar Birliğin azınlık yaklaşımını birey hakları eksenli bir noktaya taşımıştır. Bu bağlamda yapılan değerlendirmelerle çalışmamızın sonuç bölümü oluşturulmuştur.