Çocukluk çağı malignitelerinde tanı gecikmesinin sıklığı ve nedenleri
Özet
Amaç: Çocukluk çağı kanserlerinde tanı süresi ve bunu etkileyen faktörler hakkında gelişmekte olan ülkelerde az sayıda çalışma vardır. Çalışmanın amacı ülkemizde çocukluk çağı kanserlerinde tanı süresini ve bunu etkileyen faktörleri belirlemektir. Yöntem: 0-18 yaş arasında akut lösemi, malign lenfoma ve değişik solid tümör tanısı almış 204 hasta çalışmaya dahil edildi.Çalışma süresince tanı alan hastalar ile yüz yüze görüşüldü. Daha eski hastaların dosyaları tarandı, yeterli bilgi edinilemeyen hastalara telefonla ulaşıldı. Hastaya ait gecikme ve doktora ait gecikmenin toplamından oluşan toplam tanı süresi, semptomların başlangıcından kesin tanı konuncaya kadar geçen zaman olarak tanımlandı. Bulgular: Tanı gecikmesinin uzun olduğu hastalık grupları arasında Hodgkin lenfoma, kemik tümörleri, yumuşak doku sarkomları yer alırken, kısa olduğu hastalık grupları arasında ise Wilm's tümörü, germ hücreli tümörler, akut lösemiler yer aldı. Çocuğun yaşı arttıkça tanı gecikme sürelerinin anlamlı olarak uzadığı görüldü. Hasta gecikmesinin en belirgin olarak arttığı yaş grubu 11-15 yaş olarak belirlendi. İlk başvurulan hekim pediatrist ise, tanı süresi kısa, aile hekimi/pratisyen hekim ise uzun bulundu. Tanı gecikmesinin kısa olduğu grupta erken evrede tanı alma oranları ve sağ kalım daha yüksek bulundu. Sonuçlarımız literatür ile uyumlu idi. Sonuç: Akut lösemi, malign lenfoma ve diğer solid tümörlerde tanı süresi hasta yaşı, tümör tipi, ilk başvurulan hekime bağlı olarak değişmektedir. Özellikle pediatrist tarafından muayene edilen hastaların daha hızlı tanı almaları nedeniyle, tıp eğitiminde çocukluk çağı kanserlerinin özellikleri ve tanı gecikmesine daha fazla önem verilmesinin olumlu olacağı düşünüldü.