Türkiye'de çevrenin radyasyondan korunması
Özet
İnsan, var oluşundan bu yana sürekli olarak doğal radyasyonla iç içe yaşamaktadır. Radyasyon kaynakları, çevremizde doğal olarak bulunduğu gibi yapay olarak da elde edilmektedir. X-ışınlarının ve radyoaktivitenin keşfedilmesinden bu yana radyasyon ve radyoaktif maddeler yaşantımızda birçok farklı alanda giderek artan sayı ve çeşitlilikte kullanılmaktadır. Ülkemizde de radyoaktif kaynaklar yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu kullanımlardan kaynaklanabilecek, çalışanlara ve halka olabilecek radyasyon risklerinin öngörülmesi, değerlendirilmesi ve kontrolü önem arz etmektedir. Bu nedenle iyonlaştırıcı radyasyonlarla yapılan her türlü ışınlamanın yararlı ve gerekli olduğundan emin olunması, her gerekli ışınlamada mümkün olan en düşük dozun alınması ve alınan dozların müsaade edilen sınırları geçmemesinin sağlanması esasına dayanan radyasyondan korunma sistemi geliştirilmiştir. Temeli uluslararası uzman kuruluşların tavsiye kararları olan bu sistemin radyasyondan korunmayı daha çok insan merkezli bir yaklaşımla ele aldığı görülmüştür. Ülkemizde yürürlükte olan radyasyon güvenliğine ilişkin mevzuatta da uluslararası uzman kuruluşların geliştirdiği aynı yaklaşımın egemen olduğu görülmektedir. Bu çalışmada, radyasyon kaynaklarının kullanım alanları bağlamında, ülkemizde kullanılan radyasyon kaynakları ele alınmış, radyasyon kaynaklarının kullanımından kaynaklanan riskler detaylı olarak tartışılarak ortaya konmuştur. Anahtar kelimeler: iyonlaştırıcı radyasyon, radyasyon kaynakları,radyasyondan korunma sistemi, çevrenin korunması.