Lomber disk hernili hastalarda proprioseptif nöromusküler fasilitasyon ve lomber stabilizasyon egzersizlerinin kas kuvvetine ve kas dayanıklılığına etkisi /
Özet
Lomber Disk Hernili Hastalarda Stabilizasyon ve PNF Eğitiminin Kas Kuvveti ve Kas Dayanıklılığına Etkisi Bu çalışmanın amacı; bulging ve protrüzyon seviyesinde lomber disk hernisi tanısı konmuş hastalarda stabilizasyon ve proprioseptif nöromusküler fasilitasyon (PNF) eğitiminin kas kuvveti ve kas enduransı üzerine etkilerini araştırmaktır. Çalışmaya yaşları 15-69 yaş arasında (53.04±14.59) değişen, Macnab Sınıflamasına'na göre bulging ve protrüzyon seviyesinde lomber disk hernisi olan 64 olgu dahil edilmiştir. Olgular her grupta 16 kişi olacak şekilde stabilizasyon eğitimi, pnf eğitimi, fizik tedavi ve kontrol olarak 4 gruba ayrılmışlardır. Olguların sosyo-demografik özellikleri kaydedildikten sonra kas kuvveti, kas dayanıklılığı ve esneklik değerlendirmesi yapılmıştır. Kuvvet değerlendirmesi bilgisayar kontrollü, izokinetik dinamometre (Cybex 770 Norm Lumex Inc, Ronkonkoma, NY, USA) cihazı ile, kas dayanıklılığı değerlendirmesi; abdominal kas dayanıklılığını belirlemek için curl up testi, sırt ekstansörlerinin kassal dayanıklılığını belirlemek için gövde ekstansiyonu testi kullanılmıştır. VAS skalası ve Oswestry Disabilite İndeksi egzersizler öncesinde ve sonrasında, Physical Aktivite Hazırlık Anketi(PARQ), Fiziksel Aktivite Değerlendirme Anketi (FADA) tedavi öncesinde tüm gruplara fizyoterapist tarafından sözel olarak bire bir uygulanmıştır. Uygulamalar dört gruba da ayrı ayrı yapılmıştır. Stabilizasyon grubundaki olgulara 4 hafta boyunca haftada 5 gün 45 dakikalık fizyoterapist gözetiminde lomber stabilizasyon egzersiz programı, PNF grubundaki olgulara 4 hafta boyunca fizyoterapist tarafından haftada 5 gün PNF (pelvis paternleri ile) egzersiz eğitimi, FTR grubundaki olgulara 4 hafta boyunca haftada 5 gün klasik fizik tedavi (Hotpack, Tens, Ultrason) uygulaması, kontrol grubundaki olgulara ise herhangi bir tedavi uygulanmamıştır. 4.haftanın sonunda değerlendirmeler tekrar edilmiştir. Lomber stabilizasyon eğitimi verilmiş grupta kas kuvveti ve kas dayanıklılığında anlamlı artışlar gözlenmiştir. Ayrıca bu grupta istirahatteki ve aktivite esnasındaki ağrı şiddeti ile hastaların Oswesrty disabilite indekslerinde anlamlı düzelmeler kaydedilmiştir (p<0,05). PNF eğitimi verilen grupta aynı şekilde kas kuvveti, kas dayanıklılığı ile istirahat ve aktivite esnasındaki ağrı şiddetinde ve Oswesrty disabilite indekslerinde anlamlı düzelmeler kaydedilmiştir (p<0,05). Fakat lomber stabilizasyon eğitimi alan gruptaki düzelmeler, PNF grubuna göre daha iyiydi. FTR grubundaki olguların ise sadece istirahat ve aktivite esnasındaki ağrı şiddetinde ve Oswesrty disabilite indekslerinde anlamlı düzelmeler kaydedilmiştir (p<0,05). Bu çalışma ışığında lomber disk hernili hastalara hazırlanacak olan uygun fizyoterapi ve rehabilitasyon programının, hastaların bel çevresi kas kuvvetini koruyacağı, kas kuvveti düşük olan hastalarda kuvvet artışı sağlayacağı, kas dayanıklılığını arttıracağı, ağrıyı azaltacağı ve hastaların fonksiyonel yetersizliklerini düzeltmek yönünde gelişmeler sağlayacağı düşünülmektedir.