Organ ve doku ticareti suçları
Özet
Organ ve doku nakli, gelişen tıp ve tekniğin imkanlarıyla birlikte günümüzde en önemli ve etkili tedavi yöntemidir. Söz konusu alana etiğin ve tıbbın kayıtsız kalabilmesi mümkün değildir. Etik açısından pek çok konu, genel kabul gören etik ilkeler çerçevesinde tartışılmaktadır. Hukuk açısından ise her ülke, organ ve doku nakillerini düzenleyen kanunları oluşturmaktadır. Bu çerçevede ülkemizde de organ ve doku nakillerinin şartlarını düzenleyen temel kanun 2238 sayılı ODNK'dır. Söz konusu Kanun, genel hükümler bölümünün ardından, sağlararası organ ve doku nakilleri ile ölüden organ ve doku nakillerine ilişkin düzenlemeler getirmiştir. Organ ve doku bağışını teşvik edici düzenlemelerin karşılaştırmalı hukukta tartışılması karşısında, ülkemizde de konuyla ilgili tartışmalar yapılmakta ve yeni kanun tasarıları hazırlanmaktadır. Organ ve doku nakillerine ilişkin getirilen bu kurallara uyulmaması durumunda, bu durumun ceza hukuku açısından sonuçları, 5237 sayılı TCK'nın 91 ile 93. maddeleri arasında düzenlenmiştir. "Organ veya doku ticareti" başlıklı 91. maddede, farklı suç tipleri yer almıştır. Madde kapsamında, kişiden organ veya doku alma, ölüden organ veya doku alma, organ veya doku ticareti suçu, organ veya dokuyu saklama, nakletme veya aşılama suçu ile organ veya doku teminine yönelik olarak ilan veya reklam verme veya yayınlama suçu düzenlenmiştir. 92. maddedeki zorunluluk hali hükmü ile 93. maddedeki etkin pişmanlık hükmü ise yalnızca organ veya dokularını satan kimseler için getirilmiştir.