Basit öğe kaydını göster

dc.contributor.advisorÖztuna, Derya
dc.contributor.authorAteş, Funda Seher Özalp
dc.date.accessioned2022-08-18T13:47:09Z
dc.date.available2022-08-18T13:47:09Z
dc.date.issued2015
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/20.500.12575/83245
dc.description.abstractIn order to obtain more precise observations in healthcare field, the measurement tool should be valid. Validation is the capability of the measurement tool on correct and accurate measurement of a characteristic, without intervention of other characteristics. In a scale development process, probably the most important and analytically evaluated type of validity is the (internal) construct validity. "Exploratory Factor Analysis (EFA)" and "Confirmatory Factor Analysis (CFA)" under the factor analysis, "Rasch analysis" under the modern test theory are the most common approaches in the evaluation of scale's internal construct validity. Within this study, measurement tools for the determination of disability levels of romatoid arthritis patients in terms of "self care-mobility-housework" have been developed for lower and upper extremities separately and their internal construct validities have been examined by EFA, CFA and Rasch analysis. According to EFA results, which are actualized with 32 items in total, it has been determined that the items are gathered in two dimensions; taking into account the factor loadings and the clinical classifications, first dimension has been named as "self care-mobility-house work related to lower extremity" and second dimension named as "self care-mobility-house work related to upper extremity". When the results of EFA were compared with the clinician opinion, it was observed that only one item showed misfit; as a result, it was determined to evaluate this item in the dimension which was approved by the clinical structure. While the clinical (theoretical) structure was tested with CFA, the results were found to be satisfactory and in harmony with the clinical structure according to goodness of fit statistics. In the Rasch analysis, "self care-mobility-house work related to lower extremity" and "self care-mobility-house work related to upper extremity" were handled separately and also, both were taken together ignoring the clinical structure. Within the scope of the analyses, the items showing misfit to the model, showing differential item functioning in terms of age, gender and/or duration of disease and the ones which violate the hypothesis of unidimensionality were excluded from the study. Compared to the factor analysis that only examines the dimensional structure of the scales, Rasch analysis contains various evaluations such as item fit, person fit and item bias. Thus, these methods should be used together in the evaluation of scale's internal construct validitytr_TR
dc.language.isotrtr_TR
dc.publisherSağlık Bilimleri Enstitüsütr_TR
dc.subjectBiyoistatistiktr_TR
dc.subjectGeçerliktr_TR
dc.titleÖlçeklerde yapı geçerliliğinin değerlendirilmesinde faktör analizi ve Rasch analizi yaklaşımlarıtr_TR
dc.title.alternativeFactor analysis and Rasch analysis in the evaluation of construct validity of scalestr_TR
dc.typemasterThesistr_TR
dc.contributor.departmentBiyoistatistiktr_TR
dc.description.ozetSağlık alanında daha duyarlı gözlemler yaparak objektif ve standart ölçümler elde edilebilmesi için ölçme aracının geçerli olması gereklidir. Geçerlilik, ölçme aracının ölçülecek özelliği, tam ve doğru olarak, başka özelliklerle karıştırmadan ölçebilmesidir. Bir ölçek geliştirme sürecinde analitik olarak değerlendirilen ve belki de en önemli geçerlik türü, (içsel) yapı geçerliliğidir. Ölçeklerin içsel yapı geçerliliklerinin değerlendirilmesinde, faktör analizi yaklaşımlarından "Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA)" ve "Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA)", modern test teorisi yaklaşımlarından "Rasch Analizi" en yaygın kullanılan yaklaşımlar arasındadır. Bu tez çalışması kapsamında, romatoid artritli hastalar için "kendine bakım-hareket-ev işleri" alanlarında özürlülük düzeylerinin alt ve üst ekstremite açısından ayrı ayrı değerlendirilmesi için geliştirilen ölçme araçlarının yapı geçerliliğinin değerlendirilmesinde AFA, DFA ve Rasch Analizi uygulanmış ve sonuçları irdelenmiştir. Toplamda 32 madde ile gerçekleştirilen AFA sonuçlarına göre, maddelerin iki boyutta toplandığı belirlenmiş, faktör yükleri ve klinik sınıflamaları da göz önünde bulundurulduğunda ilk boyut "Alt ekstremite ile ilişkili kendine bakım-hareket-ev işleri", ikinci boyut "Üst ekstremite ile ilişkili kendine bakım-hareket-ev işleri" olarak adlandırılmıştır. AFA'dan elde edilen sonuçlar, klinisyen görüşüyle karşılaştırıldığında sadece bir maddede uyumsuzluk belirlenmiştir, sonucunda da bu maddenin klinik yapının uygun gördüğü yerde değerlendirilmesine karar verilmiştir. Klinik (teorik) olarak belirlenen yapı DFA ile test edildiğinde, uyum iyiliği istatistiklerine göre, elde edilen sonuçların tatmin edici olduğu ve klinik yapı ile uyumlu olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Rasch Analizi uygulamasında, "alt ekstremite ile ilişkili kendine bakım-hareket-ev işleri, "üst ekstremite ile ilişkili kendine bakım-hareket-ev işleri" için ayrı ayrı ve klinik yapı göz ardı edilip her ikisinin birlikte ele alındığı durumlarda, ölçme araçları Rasch analizi aşamaları dikkate alınarak değerlendirilmiştir. Yapılan analizler kapsamında, modele uyum göstermeyen, yaş grubu, cinsiyet ve/veya hastalık süresi bakımından madde işlev farklılığı gösteren ve tek boyutluluk varsayımını bozan maddeler çalışmadan çıkarılmıştır. Ölçeklerde yapı geçerliliğinin incelenmesinde, ölçeğin sadece boyut yapısını inceleyen faktör analizi yöntemlerine kıyasla, içsel yapı geçerliliğinin madde uyumu, birey uyumu, madde yanlılığı gibi farklı özellikler bakımından da değerlendirildiği Rasch Analizi'nin beraber kullanılması önerilmektedir.tr_TR


Bu öğenin dosyaları:

Bu öğe aşağıdaki koleksiyon(lar)da görünmektedir.

Basit öğe kaydını göster