Basit öğe kaydını göster

dc.contributor.advisorDemir Zencirci, Ayten
dc.contributor.authorYazgan, Eda Özge
dc.date.accessioned2022-08-05T07:28:59Z
dc.date.available2022-08-05T07:28:59Z
dc.date.issued2014
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/20.500.12575/82876
dc.language.isotrtr_TR
dc.publisherSağlık Bilimleri Enstitüsütr_TR
dc.subjectAntineoplastik ajanlartr_TR
dc.subjectDintr_TR
dc.subjectDepresyontr_TR
dc.titleKemoterapi alan kanser hastalarında dini inanç ve maneviyatın depresyon düzeyi ve yaşam kalitesine etkisinin belirlenmesitr_TR
dc.typemasterThesistr_TR
dc.contributor.departmentHemşireliktr_TR
dc.description.ozetTanımlayıcı, kesitsel ve analitik nitelikte olan bu araştırma, kemoterapi alan kanser hastalarının dini/manevi inançlarının, yaşam kalitesine ve depresyon düzeyine etkisini belirlemek amacıyla yapıldı. Araştırma Ankara'da bulunan üç üniversite hastanesi ve iki aile sağlığı merkezinde kanser hastası olan ve olmayan olmak üzere iki grupta yürütüldü. Araştırmadaki hasta grubun örneklemini; 02.04.2013-27.03.2014 tarihleri arasında araştırmanın yürütüldüğü üniversite hastanelerinin, tıbbi onkoloji gündüz tedavi birimlerine kemoterapi almak için gelen, Karnofsky Performans puanı ≥ 50 olan, üç ve dördüncü evre kanser tanısı olan, 18 yaş ve üstü okuma yazma bilen, dini inancı olan, anketin doldurulmasını engelleyen nörolojik ve psikiyatrik bozukluğu olmayan, gönüllü olarak araştırmaya katılmayı kabul eden, 400 hasta oluşturdu. Araştırmadaki sağlıklı grubun örneklemini de, 16.09.2013-28.02.2014 tarihleri arasında araştırmanın yürütüldüğü aile sağlığı merkezlerine giden kanser tanısı olmayan,18 yaş ve üstü, okuma yazma bilen dini inancı olan, anketin doldurulmasını engelleyen nörolojik ve psikiyatrik bozukluğu olmayan, gönüllü olarak çalışmaya katılmayı kabul eden 400 birey oluşturdu. Çalışmada veriler araştırmacı tarafından kanser hastası olan ve olmayan bireyler için hazırlanan yarı yapılandırılmış bir anket formu, spiritüel yaşama ilişkin sorular, Ok-Dini Tutum Ölçeği ve Beck Depresyon Ölçeği kullanılarak toplandı. Hasta grupta bu sorulara ek olarak, Yaşam Kalitesi Ölçeği EORTC QLQ-C30 (VERSİON 3.0) de uygulandı. İstatistiksel analizlerde parametrik testlerden, iki ortalama arasıdaki farkın önemlilik testi (t test), tek yönlü varyans analizi (one way ANOVA), Tukey testi; non parametrik testlerden, Mann Whithney U testi, Kruskall Wallis varyans analizi, Bonferroni düzeltmeli Mann Whitney U testi uygulandı. Kanser hastası olan ve olmayan gruba ilişkin sayı ve yüzde dağılımlı verilerin karşılaştırılmasında Ki-kare testi kullanıldı. Çeşitli değişkenlerin birbirleriyle ilişkisini saptamak için korelasyon analizi yapıldı. Araştırmadaki sağlıklı bireylerin %74,5'inin kadın, %50,5'inin evli olduğu, %23,8'inin ilköğretim, %39,8'inin ortaöğretim ve %36,5'inin ise yüksekokul mezunu olduğu belirlendi. Araştırmaya katılan hastaların %61,2'sinin kadın, %92,2'sinin evli olduğu, %57,2'sinin ilköğretim, %14,5'inin ise yüksekokul mezunu olduğu saptandı. Bu hastaların %23,4'ünün jinekolojik kanser, %17,5'inin meme kanseri, %15,5'inin akciğer kanseri, %14,8'inin kolerektal kanser, %14,5'inin gastrointestinal sistem kanseri, tanısıyla izlendiği belirlendi. Hücre sınıflaması açısından; hastalıkların %52,5'inin üçüncü evre, %47,5'inin dördüncü evre olarak sınıflandırıldığı, hastaların %23,5'inin iki kür, %10,5'inin ise yedi kür ve daha fazla sayıda kemoterapi aldığı belirlendi. Araştırmaya katılan hastaların şifa aramak için %82,8'inin dua edip namaz kıldığı, %5,5'inin türbe ziyareti yaptığı, %9,8'inin adak ve kurban adadığı, %0,8'inin hocaya gittiği, %0,5'inin muska kullandığı, %2,2'sinin nazarlık kullandığı, %14,5'inin aktara gittiği %0,8'inin ocağa gittiği ve %12,8'inin kutsal sulardan (zem zem) içtiği, sağlıklı bireylerin ise şifa aramak için %72,5'inin dua edip namaz kıldığı, %13,8'inin türbe ziyareti yaptığı % 22,2'sinin adak ve kurban adadığı, %9,2'sinin hocaya gittiği, %4'ünün muska kullandığı, %13,5'inin nazarlık kullandığı, %23,5'inin aktara danıştığı, %3,5'inin ocağa gittiği ve %11,5'inin kutsal sulardan (zem zem) içtiği saptandı. Kadın hastaların dini tutumlarının erkek hastalardan daha olumlu olduğu (p=0,0001), sağlıklı bireylerde ise cinsiyetin dini tutumu etkilemediği belirlendi (p>0,05). Bu araştırmada hasta bireylerin medeni durumunun dini tutumunu etkilemediği (p>0,05) ancak sağlıklı bireylerden evli olanların dini tutumlarının bekarlardan daha olumlu olduğu saptandı (p=0,008). İlköğretim mezunu kanser hastası olan ve olmayan bireylerin dini tutumlarının diğer eğitim düzeyindeki bireylerden daha olumlu olduğu belirlendi (p=0,0001). Bu araştırmada kanser hastası olan ve olmayan bireylerin mesleğinin dini tutumunu etkilediği, çalışmayan kanser hastası olan ve olmayan bireylerin dini tutumunun daha olumlu olduğu belirlendi (p=0,0001). Hasta bireylerin dini tutumunun sağlıklı bireylerden daha olumlu olduğu (p=0,0001), hasta olma durumunun bireylerin sipritüel değerlerini etkilediği ve hastaların siprituel değerlerinde inancın etkin olduğu belirlendi. Bu çalışmadaki hastaların depresyon düzeyinin orta, sağlıklı bireylerin depresyon düzeyinin düşük olduğu ve hastalığın depresyon düzeyini etkilediği belirlendi (p=0,0001). Kanser hastası olan ve olmayan bireylerde medeni durumun, mesleğin ve soy geçmişinde kanser öyküsü olma durumunun depresyon düzeyini etkilemediği belirlendi (p>0.05). Ayrıca kolerektal kanser tanısı olan hastaların depresyon düzeyinin diğer hastalardan düşük, hücre evresi dört olan hastaların depresyon düzeyini evre üç olan hastalardan yüksek olduğu belirlendi. Araştırmamızda hastaların daha çok zihinsel, duygusal ve fiziksel fonksiyonlarının kötü olduğu, yorgunluk, maddi zorluk, ağrı, uykusuzluk, gibi sorunlar yaşadığı ancak cinsiyet, medeni durum, eğitim durumu ve mesleğin genel yaşam kalitesini etkilemediği belirlendi (p>0,05). Bu araştırmada olumlu dini tutuma sahip olan hastaların yaşam kalitesinde duygusal ve rol fonksiyonlarının daha kötü olduğu belirlendi. Dini tutumu olumlu olan hastaların daha az ağrı ve iştahsızlık semptomu yaşadığı saptandı. Ancak dini tutumun olumlu olmasının depresyon düzeyini etkilemediği belirlendi.tr_TR


Bu öğenin dosyaları:

Bu öğe aşağıdaki koleksiyon(lar)da görünmektedir.

Basit öğe kaydını göster