Osmanlı devleti’nde cellatlar ve cellat ocağı

Abstract

Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nde cellatlık mesleği, bu mesleğin dâhil olduğu askerî düzen, Cellat Ocağı’na giden süreç ve bu ocağın işleyişi ile kaldırılışı anlatılmaktadır. Bunun yanı sıra; farklı dönemlerde uygulanan ceza, işkence ve idam yöntemleri de ele alınmaktadır. Bu uygulamaların ardından gerçekleşen süreçten ve cellatların bu süreçteki rolünden de bahsedilmektedir. Ayrıca cellatların kullandıkları aletlere ve infazın gerçekleştiği yerlere de değinilmektedir. Kurumsallaşmasını Fatih devrinden itibaren gerçekleştirmiş olan bu kurumun tüm detaylarıyla araştırılıp ele alınması gerekliliği bizi bu konuda araştırma yapmaya sevk etti. Osmanlı Devleti’nde cellatların ve Cellat Ocağı’nın kurumsal yapısının başlı başına detaylı bir akademik çalışma halinde her yönüyle incelemesinin neden yapılmadığı kafalarda soru işareti olarak durmaktadır. Osmanlı tarihi kaynaklarında rastlanılan ceza ve işkence uygulamaları hakkındaki bilgilerin yetersizliği bunda önemli bir etkendir. Yaptıkları işten dolayı cellatlığın hoş karşılanmadığından hareketle onlar hakkında derli toplu bilgiye ulaşılamadığını da söylemek mümkündür. Bununla birlikte devletin cezalandırma yöntemleri arasında yaygın olarak kullandığı, üstelik kurumsal olarak da varlığı bilinen bu zümre hakkında araştırma boşluğu bulunmaktadır. Araştırma sırasında Osmanlı arşiv kaynakları, seyahatnameler, vakayinameler ve tetkik eserler incelenmiştir.