Serbest zaman doyumu, serbest zamanda sıkılma algısı ve iş tatmini ilişkisi: akademisyenler üzerine bir araştırma

Abstract

Bu çalışmanın amacı, akademisyenlerin serbest zaman doyumu, serbest zamanda sıkılma algısı ve iş tatmin düzeylerindeki farklılıkları ortaya koymaktır. Aynı zamanda, serbest zaman doyumunun ve serbest zamanda sıkılma algısının katılımcıların iş tatminlerini yordama gücünü belirlemektir. Çalışmanın örneklem grubunu 129 kadın ve 118 erkek akademisyen oluşturmuştur. Katılımcılar “Serbest Zaman Doyum Ölçeği-SZDÖ” (Gökçe ve Orhan, 2011), “Serbest Zamanda Sıkılma Algısı Ölçeği-SZSAÖ” (Kara ve ark., 2014) ve “Minnesota İş Tatmini Ölçeği’ni-MİTÖ” (Baycan, 1985) cevaplamışlardır. Verilerin analizi için betimsel istatistikler, t-testi, MANOVA, ANOVA ve regresyon testleri kullanılmıştır. Bağımsız örneklemler için yapılan t-testi analizi sonuçları, kadın ve erkek katılımcıların; “SZDÖ”nün “Rahatlama”, "SZSAÖ”nün “Sıkılma”, ile “MİTÖ”nün “Dışsal Tatmin” ortalama puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğunu göstermiştir. MANOVA analizi sonuçları, bireylerin serbest zaman faaliyetlerine katılım durumu değişkeninin “SZDÖ”, “SZSAÖ” ve “MİTÖ”nin puanları üzerindeki temel etkisinin anlamlı olduğunu göstermiştir ve hangi bağımlı değişkenin çok değişkenli anlamlılığa katkı sağladığını belirlemek amacıyla yapılan analiz sonuçlarına göre ise, “SZDÖ”nün “Rahatlama”, “SZSAÖ”nün “Sıkılma” ile “Doyumsuzluk” ve “MİTÖ”nün “İçsel Tatmin” ile “Dışsal Tatmin” alt boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. Anlamlı farklılığın tespit edildiği, “SZSAÖ”nün “Sıkılma” ile “Doyumsuzluk” alt boyutları hariç diğer tüm alt boyutlarda egzersize daha sık katılan akademisyenlerin ortalama puanları diğerlerine göre yüksektir. Yapılan regresyon analizi sonucunda, serbest zaman doyumu ve sıkılma algısının iş tatmininin anlamlı bir yordayıcısı olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, katılımcıların iş tatminleri üzerinde serbest zaman sıkılma algısının ve doyumunun etken faktörler olduğu söylenebilir.