1961-1965 Arasında Türkiye Solunda Eğitim Tartışmaları

Abstract

1961 Anayasası’nın yürürlüğe girmesini takip eden süreçte sol/sosyalist fikirler görünürlük kazanmıştır. 1960’ların ilk yarısında örgütlenme faaliyetlerine yoğunlaşan sol çevreler Anayasanın kazanımlarının korunması, planlı kalkınma hedefinin gerçekleştirilmesi ve toplumsal eşitsizliklerin merkezi politikalarla giderilmesi konusunda benzer fikirlere sahip olmuştur. Eğitim sisteminin yeniden yapılandırılması bu hedeflere ulaşabilmenin ön şartlarından biri olarak düşünülmüştür. Bu çalışmada 1961-1965 arasındaki dönemde sol/sosyalist siyasetin eğitim başlığını hangi ekonomi politik bağlamda ve hangi temel başlıklar altında ele aldığı incelenecektir. Sözü edilen amaca uygun olarak Yön Dergisi’ne, TİP çevresinin çıkardığı Sosyal Adalet Dergisi’ne TİP’in ve CHP’nin parti programı, bildiri ve seçim beyannamelerine, gazete arşivlerine başvurulacaktır. Türkiye solunun eğitime yüklediği misyon, planlı kalkınma, anti-emperyalizm ve sosyal adalet gibi dönemin sık başvurulan kavramları etrafında tartışılacaktır. Eğitim sistemindeki ABD etkisine ve anti-komünizm uygulamalarına karşı tepkilere, Köy Enstitülerinin yeniden açılması taleplerine, halkçı eğitim tartışmalarına yer verilecek, bu dönemde yükseköğretime dair sorunların sol/sosyalist dergilerde ve partilerde nasıl ele alındığı incelenecektir.