Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma Tedbirlerinin Sınıflandırılması

Abstract

Temel hak ve hürriyetlere ciddi düzeyde müdahale niteliği taşıyan “koruma tedbirleri” ceza muhakemesi hukukunun önemli konularından biridir. Nitekim 5271 sayılı ve 2005 tarihli Ceza Muhakemesi Kanunu, selefi 1412 sayılı Kanunun aksine, “koruma tedbirleri” başlığını taşıyan ayrı bir bölüm içermesinin yanı sıra koruma tedbirlerine ilişkin oldukça ayrıntılı hükümlere yer vermektedir. Ayrıca ceza muhakemesi hukukunun gelişim süreci içerisinde, yakın tarihlerde, yeni koruma tedbirlerinin kabul edildiği görülmektedir. Örneğin 9 Ağustos 2016 tarihinde yürürlüğe giren 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 63. maddesiyle değişik 5941 sayılı Çek Kanunu’nun 5. maddesinde düzenlenen çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı bunlardan biridir. Dolayısıyla ceza muhakemesi hukukunda koruma tedbirleri, gerek nicelik gerekse nitelik bakımından, gittikçe çeşitlilik ve önem kazanmaktadır. Kuşkusuz koruma tedbirlerinin söz konusu gelişim sürecinin önemli teorik yansımaları vardır. Bu çalışma, koruma tedbirlerinin sınıflandırılmasına ilişkin olarak ceza muhakamesi hukuku doktrininde ve ceza muhakemesi mevzuatında esas alınan çeşitli kıstasları açıklamayı ve koruma tedbirlerinin sınıflandırılması konusunda yeni kıstaslar önermeyi amaçlamaktadır.