Kent İçi Sanayi Alanlarında Kentsel Dönüşüme Bir Örnek: Sivas Eski Sanayi Alanı Örneği
Özet
Kent içinde yapılaşması bitmiş yerleşim ve iş alanlarında, ekonomik ve sosyal
gelişimdeki uyumsuzluk, aşırı nüfus yığılmaları, çarpık ve plansız yapılaşmalardan
kaynaklanan ve çeşitli nedenlerden dolayı bu alanlarda çöküntü alanları oluşabilir.
Sayılan sorunlar yüzünden köhneleşerek yıpranan kent merkezlerinde kalan sanayi
alanlarında söz konusu durum daha çok hissedilebilir. Planlama esaslarına bağlı
kalınarak “kentsel dönüşüm” gündeme getirilmiştir. Kentsel dönüşüm uygulamalarında
da çoğunlukla sosyal boyut ihmal edilmiş ve tek yumurta ikizi gibi yeni yerleşim yerleri
oluşturulmuştur. Dünyada ve ülkemizde kentsel dönüşüm örnekleri ve uygulama
biçimleri mevcut olup bu projelerin çeşitli uygulanma yöntemleri bulunmaktadır.
Bu çalışma kent içi sanayi alanlarında yapılan kentsel dönüşümlerde ortaya çıkan
soylulaştırma ve uygulanan kentsel dönüşüm yöntemini ortaya koymayı
amaçlamaktadır. Çalışma alanı olarak kent içi sanayi alanlarında yapılan kentsel
dönüşüm örneklerinden “Sivas Eski Sanayi Alanında” yapılan kentsel dönüşüm örneği
seçilerek bu bölgede uygulanmakta olan kentsel dönüşüm projesinin mevcut durumu,
soylulaştırma ihtimali ve kentsel dönüşüm uygulama yöntemi hakkında
değerlendirmeler yapılmıştır.
Kent içinde yapılacak olan kentsel dönüşümler yapıldığı alana uyum sağlayacak şekilde
tasarlanmalıdır. Sosyal donatı alanları ve yeşil alanların daha geniş planlamasının
yapılması gerekliliği ve bu planlamaların yapımında görüş birliğinin oluşturması için
ii
sivil örgütler ve maliklerinde görüşlerinin alınması gerektiği ve bu yolla gelecek
nesillerin yetişeceği mekânların planlanmasının uygun olacağı değerlendirilmiştir.
Sivas eski sanayi alanındaki kentsel dönüşümün; alanda yapılacak olan alışveriş
merkezinden kaynaklanan nüfus yoğunluk artışı kaynaklı trafik sorunu olacağı, alanda
mevcut bulunan işyerleri maliklerin kentsel dönüşüm sonrasında inşa edilecek
konutlarda yaşamlarını sürdüremeyecekleri“soylulaştırma” olacağı, kentsel dönüşüm
uygulama yönteminde “değer esaslı yöntem” uygulanmasında kamuda kalması
gereken rantın hak sahipleriyle eşit oranlarda paylaşılacağı öngörülmektedir.