Türkiye'de yabancıların taşınmaz ediniminin sosyo-ekonomik açıdan değerlendirilmesi: Aydın İli Didim İlçesi örneği

Abstract

Yabancıların gayrimenkul ediniminin birçok sosyo-ekonomik sebebi bulunmakta ve ayrıca turizme, bölge ve ülke ekonomisine çeşitli etkileri olmaktadır. Bu sebep ve etkilerin tespiti, bu alanda yapılacak düzenlemeler ve oluşabilecek sorunların çözümü açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmada Türkiye’de yabancıların taşınmaz ediniminin sosyo-ekonomik etkileri ve geleceği, Aydın ili Didim ilçesi örneğinin sonuçları üzerinden değerlendirilmiştir. 2000’li yıllarda yapılan kanun değişiklikleri ile birlikte gayrimenkul satın almak isteyen yabancıların Türkiye’ye olan ilgisinde artış olmuş ve yabancıların ilgisinin özellikle Didim gibi turizm bölgelerine yönelmiş olduğu gözlenmiştir. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünden alınan verilere göre Didim İlçesi’nde 2000 ile 2017 yılları arasında toplam 9.839 yabancı gerçek kişinin taşınmaz satın aldığı tespit edilmiş olup, yerel düzeyde yabancıların büyük ölçüde taşınmaz ediniminin birçok alanda etkisinin olabileceği değerlendirilmektedir. İlçede yabancıların taşınmaz edinimlerinin sosyo-ekonomik etkilerinin belirlenmesi için örneklem olarak seçilen 81 kişi ile sahada yüzyüze görüşme ve anket çalışması yapılmış ve katılımcıların görüşleri değerlendirilerek genelleme yapılması yoluna gidilmiştir. Saha çalışmalarının sonuçlarına göre teknolojik iletişim ve haber kanallarının ağırlıklı olduğu günümüzde yabancıların gayrimenkulü ediniminde, insanlarla bire bir iletişim kurarak bilgi sahibi olmanın etkili olduğu, yabancıların tercih ve yönelimlerinde söz konusu araçlardan büyük ölçüde etkilendikleri, gayrimenkul satın alımında ağırlıklı olarak başvurulan yöntemin gayrimenkul danışmanlığı olduğu, danışmanlık hizmetinin aynı zamanda Türkiye’nin tanıtımı ve sürdürülebilir turizm açısından etkili olması nedeni ile bu alanda kapsamlı ve sürekli bir denetim mekanizmasına ihtiyacın her geçen gün artış gösterdiği, tatillerinde kullanmak için gayrimenkul ediniminde Didim İlçesi’nin seçiminde; ekonomik ilçenin cazipliği, iklimi, doğal güzellikleri ve ayrıca insanlarının içten olması gibi faktörlerin etkili olduğu saptanmıştır. Yabancıların gayrimenkulü bir yatırım aracı olarak gördükleri ve yabancıların gayrimenkul edinimlerinde yaşadıkları sorunların azaltılabilmesi için gayrimenkul geliştirme ve yönetimi uzmanlarının danışmanlığı ve değerleme hizmetlerine gereksinimlerinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.