Genç yetişkinlerde bağlanma stillerinin psikososyal olgunluğu yordayıcılığı üzerinde anne-baba tutumlarının aracı etkisi
Özet
Bu çalışmada genç yetişkinlerin bağlanma stilleri ve psikososyal olgunluk düzeyi
arasındaki ilişkide anne-baba tutumu değişkeninin aracı rolü incelenmiştir. Araştırmanın
örneklemi basit rastlantısal örnekleme yöntemi kullanılarak ulaşılan 17-30 yaş aralığında
(Ort = 21.0, S = 2.42) 452 üniversite öğrencisinden oluşmaktadır (350 K, 102 E).
Katılımcıların genel psikososyal olgunlaşma düzeyini ölçmek amacıyla Değiştirilmiş
Erikson Psikososyal Dönemler Envanteri (MEPSI), bağlanma stillerini belirleyebilmek
amacıyla Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri (YİYE) ve son olarak algıladıkları anne baba tutumlarını değerlendirebilmek amacıyla da Çocuk Yetiştirme Tutumları Ölçeği
(ÇYTÖ) kullanılmıştır. Araştırmada, YİYE kaygılı ve kaçınmacı bağlanma alt boyutları
bağımsız değişkenler, MEPSI toplam puan (psikososyal olgunluk) bağımlı değişken ve
ÇYTÖ anne-baba tutumu boyutları olan kabul/ilgi ve sıkı denetim/kontrol aracı
değişkenler olarak belirlenmiştir. İlk adımda ölçekler arası Pearson korelasyon katsayıları
hesaplanmış ve aralarında anlamlı bir ilişki bulunmayan değişkenler modele dahil
edilmemiştir. İkinci olarak, araştırmada öne sürülen hipotezler doğrultusunda aracı
değişkenli regresyon analizi yürütülmüştür. Araştırma sonuçları, katılımcıların
psikososyal olgunluk düzeyi ile diğer tüm değişkenler arasında anlamlı ilişkiler olduğunu
göstermektedir. Kaygılı bağlanma ile psikososyal olgunluk arasındaki ilişkide anne-baba
tutumunun kabul/ilgi ve sıkı denetim/kontrol boyutları kısmi aracılık rolü üstlenmiştir.
Kaçınmacı bağlanma ve psikososyal olgunluk arasındaki ilişkiye ise sıkı denetim/kontrol
alt boyutunun kısmi aracılık ettiği görülmüştür. Özetle, genç yetişkinlerde bağlanma
stillerinin psikososyal olgunluğu yordayıcılığı üzerinde algılanan anne-baba tutumlarının
aracılık etkisinin olduğu saptanmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgular, ilgili alanyazın
ışığında tartışılmıştır..