Wittgenstein'ın I. ve II. döneminde dil ve felsefe ilişkisi üzerine bir inceleme
Özet
Bu çalışmanın amacı, Wittgenstein’ın her iki dönem dil anlayışına göre şekillenen
felsefeye bakışını ortaya koymak ve bu doğrultuda iki dönem dil anlayışını ve felsefeye
karşı tutumunu anlaşılır kılmaktır. Wittgenstein’ın her iki dönem düşüncesi açısından da
felsefe problemlerinin ortaya çıkmasının nedeni dile yönelik hatalı kavrayıştır. Bu
nedenle, dile ilişkin doğru bir kavrayış geleneksel felsefenin sorunlarının çözümünde
kritik bir öneme sahiptir. Wittgenstein, dili temele alarak felsefenin konusunu,
yöntemini ve amacını saptamaktadır, yani, dil üzerine düşünerek felsefenin alanını
belirlemektedir.
Yukarıda belirtilen amaç doğrultusunda I. Bölüm’de, Wittgenstein’ın birinci dönem dil
anlayışı ortaya konarak, onun dil anlayışı yoluyla temellenen felsefenin doğası üzerine
görüşleri tartışılmaktadır. II. Bölüm’de ise Wittgenstein’ın ikinci dönem dil anlayışı
ışığında geleneksel felsefe eleştirisi ile yeni felsefe tasavvuru ele alınmaktadır. İki
bölümde de ulaşılan sonuç ortaktır: Wittgenstein’ın dil anlayışı, geleneksel felsefe ve
metafizik eleştirisini temellendirir ve onun felsefi hedefi ile felsefeye yüklediği
görevlerin mahiyetini belirler. Dolayısıyla Tractatus’un ve Felsefi Soruşturmalar’ın dil
anlayışının ışığında Wittgenstein’ın felsefeye ilişkin yaklaşımı anlaşılabilir. Dil
anlayışın farklılaşması, felsefenin doğasına yönelik görüşlerin de değişmesine neden
olmaktadır.
III. Bölüm, bir karşılaştırma bölümü olarak tasarlanmıştır. Bu bölümdeki amaç,
Wittgenstein’ın iki dönem dil anlayışına göre şekillenen felsefeye bakışının değişip
değişmediğini göstermektir. Bu çalışma sonuç olarak, Wittgenstein’ın dil anlayışından
bağımsız olarak onun felsefeye yaklaşımının anlaşılamayacağını vurgulamaktadır.