Kentsel dönüşüm projelerinin çevre etiği bağlamında değerlendirilmesi: Ankara örneği
Özet
Kentlerin afetler, savaşlar, göçler nedeniyle yakılıp yıkılan veya doğal gelişim süreçlerinde eskiyen, köhneyen kısımlarının yenilenmesi amacıyla kentsel dönüşüm projeleri uygulanmaktadır. Buna ek olarak kentlerde; sanayileşmeye bağlı aşırı nüfus yığılmaları; yanlış alan kullanım kararları; plansız, sağlıksız, düzensiz kentleşme gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkan kentsel sorunları aşmak için kentsel dönüşüme başvurulmaktadır. Ayrıca, kentsel dönüşüm ile sürdürülebilir çevrede yaşanabilir mekanlar yaratmak amacıyla, kentsel alanlar yeniden planlanarak, konut alanları; sanayi ve ticaret alanları; teknoloji parkları; açık ve yeşil alanlar; rekreasyon ve sosyal donatı alanları oluşturulması; afet risklerinin azaltılması; doğal, tarihi ve kültürel dokunun korunması amaçlanmaktadır. Çalışmanın amacı, kentsel dönüşüm proje uygulamalarının çevre, etik, estetik, teknik, mali, mimari, sosyal, kültürel, politik, ekonomik, yasal ve yönetsel boyutlarının irdelenmesi, çevre etiği bağlamında sorunların tespit edilmesi, sorunların çözümlerine ilişkin öneriler geliştirilmesi ve yeni politikaların oluşturulmasına katkıda bulunmaktır. Çalışma kapsamında, kentsel dönüşüm uygulamaları çevre etiği bağlamında yoksunluk, kent kimliği, kent estetiği ve çevre koruma açısından daha detaylı değerlendirilmiştir. Çalışma birbiriyle bağlantılı üç bölümden oluşmaktadır. Kentsel dönüşüm ve çevre etiğinin kavramsal/kuramsal çerçevesi birinci bölümde ele alınmıştır. İkinci bölümde, Türkiye'de kentsel dönüşümün hukuksal çerçevesi Anayasa ve yasalar düzeyinde incelenmiştir. Üçüncü bölümde, Başkent Ankara'da kentsel dönüşüm uygulamaları hakkında genel bilgi verildikten sonra, tez önerisi aşamasında belirlenen beş kentsel dönüşüm projesi detaylı olarak incelenmiş, belirlenen sorun alanları çevre etiği bağlamında irdelenmiştir. Bu bağlamda sonuç bölümünde, kentsel dönüşüm uygulamalarında dikkate alınması temennisiyle önerilerde bulunulmuştur.
Urban transformation projects have been implemented so as to renovate sections of cities which are aged, vandalized, demolished and dilapidated in the processes of natural progress or by the reason of disasters, wars and migrations. The purpose of the study is to present the examination of environmental, ethical, aesthetical, technical, architectural, fiscal, social, cultural, political, economic, legal and administrative aspects of the implementations of urban transformation projects; to identify the problems in the context of environmental ethics; developing suggestions with respect to the solutions of problems and making contribution to the establishment of new policies. Implementations of urban transformation projects in the context of environmental ethics have assessed in detail in terms of deprivation, urban identity, and urban aesthetic and environmental protection within the scope of the study. The study consists of three interrelated parts. Conceptual and theoretical framework of environment ethics and urban transformation are discussed in the first part. In the second part, juridical framework of urban transformation in Turkey is analyzed at constitutional and legislative level. Institutions and organizations which are in charge at the central and local level in the implementations of urban transformation have constituted the subjects of separate subtitles. In the third part, after giving an outline of the implementations of urban transformation in capital Ankara, five urban transformation projects which are determined at the dissertation proposal are analyzed in detail, and determined problem fields are examined within the context of environmental ethics. In this context, in the conclusion section, suggestions were made with the wish of being taken into consideration in the implementations of the urban transformation.