Erzurum İlindeki kentsel dönüşüm çalışmalarının sosyo-ekonomik açıdan analizi: Aziziye İlçesi Örneği
Özet
Bu çalışmada kentsel dönüşümün kapsamı ve amaçları, tarihsel gelişimi, yöntemleri ve temel ilkeleri ana hatları ile değerlendirilmiştir. Dünyada ve Türkiye’de kentsel dönüşüm uygulama örnekleri incelenmiş ve Türkiye’de kentsel dönüşüm ile ilgili yasal düzenlemeler, uygulama süreçleri ile projenin paydaşları ve dönüşüm uygulamalarının temel sorunları irdelenmiştir. Çalışmanın ikinci kısmında Erzurum ilinde yürütülen kentsel dönüşüm çalışmaları incelenmiş ve Aziziye ilçesinden örnek olarak seçilen dönüşüm projesinin; saha çalışmaları, idari kayıtlar ve gözlemlere dayalı olarak analizi yapılmıştır. Saha araştırmasında, hak sahipleri ile yarı yapılandırılmış soru formu ile yüz yüze, derinlemesine ve odak grup görüşmesini kapsayan anket çalışması yapılmış ve nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır.
Araştırma sonuçlarına göre hak sahiplerinin, kentsel dönüşüm olgusunu bir fırsat olarak görmeleri veya algıladıkları nedeni ile sosyo-ekonomik açıdan beklentilerinin yüksek olduğu gözlemlenmiş olup, söz konusu beklentilerin ne ölçüde karşılandığı, kentsel dönüşüm projelerinin yapılması sonucunda Aziziye Belediyesinin amacına ne ölçüde ulaştığının tespiti yapılmış ve bu bağlamda gözlenen temel sorunlara yönelik çözüm önerileri sunulmuştur. Seçilen proje alanında dönüşüm dar gelirli aileler için düşünülmüş bir proje olmasına rağmen, bu ailelere destek yerine sosyo-ekonomik yönden ilave yük getirmiştir. Belediyeler veya Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanlığı tarafından bu tür projelere sadece gelir odaklı yaklaşılmaması, toplum yararının daha üstün tutması gerektiği vurgulanmalıdır. Dönüşüm projesi alanlarında yaşayan hanelerin ekonomik düzeyi, sosyal ilişkileri ve beklentileri ile proje sahasının gelişme eğilimleri birlikte alınarak insan odaklı projelerin geliştirilmesine öncelik verilmesi yararlı olacaktır. Sonuç olarak kentsel dönüşüm projelerinin geleceğe yönelik yatırımlar olarak düşünülmesi ve uygulanmasının gerekli olduğu ve bu alanda yapılan çalışmalara gayrimenkul geliştirme ve yönetimi uzmanlarının entegre edilmesi ile yüksek başarının elde edilmesinin mümkün olabileceği vurgulanmalıdır.