Taşınmaz geliştirmede şerefiye kriterlerinin belirlenmesi ve konut yapı kooperatiflerinde şerefiye uygulamaları

Abstract

Bu çalışmada yapı kooperatiflerinde uygulanan şerefiye bedelinin hesaplanmasında kullanılan yöntem ve ölçütler belirlenerek, şerefiye bedelinin tespitine yönelik öneriler ortaya konulmuştur. Çalışmada öncelikle taşınmaz değerlemesi, taşınmaz değerleme ölçütleri ve yöntemleri ile kooperatifçilikle ilgili temel kavramlar açıklanmış ve yapı kooperatifçiliğinde şerefiyelendirme kavramı ve şerefiyelendirme konusunda mevcut yasal düzenlemeler ile sektörde fiilen yapılan uygulamalar incelenmiş ve sorun alanları tespit edilmiştir. Seçilmiş yapı kooperatiflerine uygulanan anketin sonuçları ile mahallinde yapılan inceleme sonuçlarına dayalı olarak şerefiye ölçütleri tespit edilmiş ve çalışma sonuçlarına göre şerefiye uygulamalarının rasyonel olarak yapılabilmesine yönelik temel öneriler ortaya konulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre şerefiye bedelinin belirlenmesinde kullanılan ölçütler ile bu ölçütlerin ağırlık faktörleri belirlenmiş olup, piyasa araştırması ve proje analizlerine dayalı olarak tespit edilen şerefiye bedelleri ile taşınmaz edinen maliklerin memnuniyet düzeyleri arasında ilişki olduğu gözlenmiştir. Şerefiye ölçütlerinin ve bu ölçütlerin aldıkları ağırlıklara göre belirlenen bedellerin doğru saptanması ve hesaplanan bedellerin taşınmaz maliklerine dengeli biçimde yansıtılmasında sorunların olduğu tespiti yapılmıştır. Konut yapı kooperatiflerinde şerefiye bedelinin belirlenmesi ile bunların hak sahiplerine dengeli dağıtılmasına yönelik hesaplama yöntemi önerilmiş ve bütün toplu yapılar ve kooperatif sitelerinde ferdi mülkiyete geçiş öncesinde mutlaka gayrimenkul geliştirme ve yönetimi uzmanlarınca kapsamlı analiz yapılarak şerefiye bedellerinin tespit ve ilan edilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Toplu yapılar ve kooperatif sitelerinde şerefiye uygulaması ile belirlenen bağımsız bölüm değerlerine göre satış ve devirlerin yapılması ile hakkaniyete uygunluğun sağlanması mümkün olacaktır.