Türk hukuk tarihinde basın özgürlüğü

Abstract

Bu çalışma kapsamında basın özgürlüğünün genel olarak Türk Hukuk Tarihi bilim dalı içerisindeki görünümü incelenmiştir. Basın özgürlüğünün tarihsel süreçte geçirdiği aşamaların değerlendirilmesi ile yapılan çıkarımlar, Türk Hukuk Tarihi bakış açısıyla sunulmaya çalışılmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde basın özgürlüğü kavramsal boyutuyla ele alınmıştır. Bunu yaparken öncelikle temel özgürlük kavramına değinilmiş ve basın özgürlüğünün bu kavram içerisindeki konumu irdelenmeye çalışılmıştır. Ayrıca düşünce ve ifade özgürlüğü de basınla ilişkisi uyarınca çalışmanın bu bölümünde ele alınan diğer konu başlıklarıdır. Nitekim basın tarihinin başlangıcından önce var olan ve basın özgürlüğünün temelini oluşturan bu iki özgürlük, çeşitli yönleriyle ele alınarak konuyu ışık tutulmuştur. Çalışmanın ikinci bölümünde tarihsel sıralamaya göre ilk Türk devletlerinde ve Osmanlı şeri hukukunun temelini oluşturan İslam hukukunda düşünce ve ifade özgürlüğü ele alınmıştır. Osmanlı’da yazılı basının ortaya çıkışına kadar olan süredeki gelişmeler ile sonrasında görülen basın özgürlüğü hareketleri de bu bölümde incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise Cumhuriyet dönemi kapsamında; cumhuriyetin ilanından günümüze kadar olan süreçte basın özgürlüğü anlamında yaşanan gelişmeler ve bunların mevzuat içerisindeki yansımaları ele alınmıştır.