Devre mülk yatırımlarının ekonomik yönden değerlendirilmesi ve Kızılcahamam ilçe örneği
Özet
Devre mülk; kısaca tatil ve alternatif turizm (sağlık ve termal turizmi, kış sporları ve botanik
gibi) amaçları ile hazırlanan müstakil gayrimenkulün mülkiyetine, belli bir tarih aralığında sahip
olma anlamına gelmektedir. Devre mülk sisteminin, ekonomik anlamda makro ve mikro
düzeylerde, yatırımcı açısından getiri ve kullanıcı açısından tasarruf gibi birçok faydasının
olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada Ankara ili Kızılcahamam ilçesi örneği çerçevesinde devre
mülk sisteminin yatırım ekonomisi ve yapılabilirliği ile değerleme yönlerinden hem genel
olarak, hem de seçilmiş örnek projeler düzeyinde analizi yapılmış, satıcı ve yatırımcı
yönlerinden temel sorun alanları saptanmış it edilmiş ve başlıca çözüm önerileri sıralanmıştır.
Taşınmaz değerleme açısından devre mülk yatırımları, yatırım ekonomisi ve taşınmaz
piyasalarının düzenlenmesine yönelik araştırmalara uygulamada büyük ölçüde gereksinim
duyulduğu ve mevcut sorunlara çözüm bulunabilmesi için devre mülk yatırımlarına yönelik yeni
yasal düzenlemelerin yapılmasının zorunlu olduğu dikkati çekmektedir.
Devre mülk tesisleri genellikle termal suların bulunduğu yörelerde yapılmakta ve tatil açısından
tüketicilere alternatif hizmet sunum biçimi olarak gelişmektedir. Bu çerçevede Kızılcahamam
ilçesi termal su kaynakları, Soğuksu Milli Parkı ve coğrafi konumu ile devre mülk
yatırımcılarının öncelikli tercih ettikleri yerleşimler arasında ilk sıralarda gelmektedir. Saha
çalışmasının sonuçlarına göre devre mülk yatırımlarını tercih edenlerin çoğunluğunun emekli
olmuş ve sağlık sorunları başlamış kişiler oldukları saptanmıştır. Emekli kişilerin hem düşük
maliyetle tatil yapmak, hem de termal sudan faydalanmak için devre mülk yatırımlarını tercih
ettikleri görülmüştür. Analiz sonuçlarına göre devre mülk yatırımlarının, yatırım yapan kişiler
veya yatırımcı yönünden dezavantajlı olmasına karşın, tercih edilen bir yatırım türü olarak hızla
geliştiği vurgulanmalıdır. Mevzuata göre sadece mesken nitelikli taşınmazlar için kullanılan bu
sistemden daha etkin olarak yararlanılabilmesi ve sorunların çözümlenebilmesi için kapsam
yönünden devre mülk yatırımının yeniden düzenlenmesi, bakım veya aidat ödemeleri, kiralama
işlemleri, yönetimin profesyonelleşmesi ve devre mülk yatırımının kapsamının genişletilmesi
zorunlu görülmektedir. Devre mülk projelerinin geliştirilmesi, proje uygulama, pazarlama ve
tesis yönetimi konularının gayrimenkul geliştirme ve yönetimi uzmanlarının görev alanına
girdiği vurgulanmalıdır.