Kadastro ve tapulama uygulamalarından kaynaklanan hatalar ve hak düşürücü süre

Abstract

Kadastro uygulamaları, özellikle 3402 sayılı Kadastro Kanunu ve mülga kadastro ve tapulama kanunları çerçevesinde incelenmiş, yapılan kadastro ve tapulama uygulamaları nedeniyle oluşan hatalar, maddi ve teknik hatalar, geometrik hatalar ve hukuki hatalar olarak sınıflandırılarak analiz edilmiştir. Bu hataların oluşmasını önlemek için kanunun birçok maddesinde kontrol mekanizmaları bulunmaktadır. Kadastro uygulayıcısı ekip açısından kontrol mekanizmaları; teknik eleman, tanık, bilirkişiler, vergi ve tapu kayıtları; taşınmaz malikleri açısından kontrol mekanizmaları ise; askı ilanları, itiraz ve dava açma hakkı olarak sıralanabilir. Bununla birlikte kadastro çalışma bölgelerinde kontrol mekanizmalarının fiilen uygulanmasında bazı aksaklıkların ortaya çıkması kaçınılmaz olmaktadır. Malikler, kadastro uygulaması yapıldığından habersiz olabilmekte ve Kadastro Kanununda belirtilen itiraz ve dava açma süresini kaçırmış olabilmektedirler. Kadastro ekibinin yanlış uygulaması sonucu, kadastro uygulaması yapıldığından haberi olmaması nedeniyle hakları zayi olan maliklerin, tapu müdürlüklerine müracaat ederek hatanın düzeltilmesi talebinde bulundukları işlemlere dair örnekler incelenmiştir. Kadastro uygulamaları sonucu oluşan hatalardan, teknik ve maddi hatalar ile geometrik hataların herhangi bir hak düşürücü süreye tabi olmaksızın, hata fark edildikten itibaren her zaman düzeltilebilmesi mümkün iken, hukuki hataların Kadastro Kanunu’nun 12. maddesinin 3. fıkrasında belirtilen 10 yıllık hak düşürücü süreye tabi olmasının, başta Anayasa olmak üzere, miras hukuku ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine aykırı olduğu irdelenmiştir. Özellikle Anayasa, miras hukuku ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Ek 1 No.lu Protokolüne bağlı olarak, zaman içinde değişikliğe uğrayan, Kadastro Kanunu’nun 12. maddesinde belirtilen, kadastro öncesine dayanan ve özellikle miras hukukundan kaynaklanan hakların, hak düşürücü süreye tabi olmasının anayasal haklara aykırı olması nedeniyle, hak düşürücü süre hükmüne yeni bir düzenleme getirilmesi gerekliliği sonucuna ulaşılmıştır. Belirtilen hataların sonuçlarının taşınmaz yatırımları ile yatırımcıların korunması açısından özel önem taşıdığı ve gayrimenkul geliştirme ve yönetimi uzmanlarının mülkiyet hakkına ilişkin itilafların çözümlenmesinde görev almaları yararlı ve hatta zorunlu görülmektedir.