Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından yaptırılan konutlarda maliklerin memnuniyet düzeylerinin analizi: Ankara İli Yenimahalle İlçesi örneği

Abstract

Sanayi Devrimi ile birlikte işgücüne duyulan ihtiyaçlar beraberinde nüfus hareketliliğini getirmiş, buna paralel olarak artan şehirleşme ve şehirlere hızla akan yığınsal göçler kalacak yer veya konut sorununu ortaya çıkarmıştır. Konut ve barınma hakkı insanın temel haklarından biri olmasına rağmen, Türkiye ve birçok gelişmekte olan ülkelerde, dar gelirlilere yönelik barınma gereksinimi büyük oranda kaçak yapılaşma ile karşılanmaya çalışılmıştır. Dar gelirli insanlara konut sahibi olma şansı sağlayan Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) uygulamaları, ülke içinde büyük kentler ve il merkezleri yanında, ilçelere kadar uzanmış; kentlerin gelişimi, planlama ve mekânsal değişimin belirleyicisi konumuna gelmiştir. Bu çalışmada öncelikle konut sorunu ve çözümüne yönelik uygulamalar genel olarak ele alınmış ve ikinci aşamada ise Ankara İli Yenimahalle İlçesi’nde TOKİ tarafından uygulanan projelerden birinden konut satın alan ve fiilen ikamet eden maliklerin memnuniyet düzeylerinin analizi yapılmış ve toplu konut üretiminden konut alanların memnuniyet derecelerinin arttırılması için alınması gereken başlıca önlemler sıralanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre TOKİ tarafından geliştirilen ve uygulanan konut projesinde sosyal alanların yetersiz kaldığı, şehrin mimari özellikleri büyük ölçüde ihmal edilerek farklı kentler veya aynı kentin farklı ilçelerinde tek tip projelerin üretildiği ve inşa edilen konutlarda kalitesiz malzemenin kullanıldığı ortaya çıkmaktadır.

Alan çalışmalarının sonuçları toplu konut üretiminde sadece haneleri konut sahibi yapmanın yeterli olmayacağını, esasen nitelikli konuta erişimini sağlamanın hedeflenmesi gerektiğini göstermektedir. TOKİ tarafından proje geliştirme ve uygulama aşamalarında araştırma sonuçları kadar bütün paydaşların görüşlerine önem ve öncelik veren katılımcı yaklaşımın benimsenmesi, memnuniyet düzeylerinin artırılmasını mümkün kılacak ve bu yolla yaşanabilir ve özellikli yaşam alanlarının oluşturulması sağlanabilecektir.