Ballota glandulosissima Hub.-Mor. & Patzak ve Ballota inaequidens Hub.-Mor. & Patzak’in diterpen ve flavonoit içeriklerinin YBSK ile karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmaya Türkiye’de bulunan Ballota nigra subsp. kurdica hariç tüm tür ve tür altı seviyedeki taksonların tamamı toplanarak başlanmıştır. Toplanan 16 taksonun her birinin asetonlu ekstresi hazırlanmış, ITK ve YBSK ile bu türlerin kimyasal içerikleri karşılaştırılmıştır. Bu analizler sonucu diterpen ve flavonoit yönünden en zengin türler olan Ballota glandulosissima ve Ballota inaequidens etken madde izolasyonu için uygun türler olarak saptanmıştır. Etken madde izolasyonunda kolon kromatografisi ve preparatif ITK dan yararlanılmış ve bu izolasyon yöntemleri sonucunda Ballota glandulosissima’dan kumatakenol, pakipodol, 5-hidroksi-7,3’,4’ trimetoksi flavon, velutol, salvigenol, korimbosol, retusol isimli 7 adet flavonoit izole edilmiştir. Ballota inaequidens’ten ise hispanolon ve ballonigrin isimli 2 adet diterpen ile 5-hidroksi-3,7,4’ trimetoksi flavon, retusol, 5-hidroksi-7,4’ dimetoksi flavon, pakipodol, filindulatol, 5-hidroksi-7,3’,4’ trimetoksi flavon isimli 6 adet flavonoit saf olarak izole edilmiştir.

Izole edilen bileşiklerin yapı tayinleri UV, kütle, 1H-NMR, 13C-NMR spektral yöntemleriyle saptanmıştır. Diterpenik bileşiklerin yapı tayininde ise tek ve çift dimensiyonlu NMR tekniklerinden (DEPT, COSY, HMBC, HMQC) yararlanılmıştır.

Izole edilen bu bileşiklerle birlikte daha önce Yüksek Lisans tez çalışmaları sırasında tarafımızdan Ballota saxatilis subsp. saxatilis’ten izole edilen diterpen yapısında dehidrohispanolon ile flavonoit yapısında ladaneol’de standart olarak kullanılarak, bitki ekstrelerinin bu bileşikleri taşıyıp taşımadıkları yine ITK ve YBSK ile incelenmiştir. Bu analizlerden elde edilen kimyasal veriler “Flora of Turkey and the East Aegean Islands” da yer alan morfolojik karakterlerle kıyaslanarak kemotaksonomik bir sonuca gidilmiştir.