Doğrusal Olmayan Kontrol Sistemlerinin Kimyasal Proseslere Uygulanması
Özet
Kimya endüstrisinde kullanılan farklı özelliklerdeki proseslerin işletim şartları
çeşitli parametre ve değişkenlere bağlıdır. Bu proseslerin çoğu doğrusal olmayan işletim
özelliklerine sahiptir. Böyle özellik gösteren proseslerde istenen kalitede ürün eldesi ve enerji
kaybının alt düzeyde tutulması çok zor ve optimal işletim şartları istenen düzeyde
belirlenememektedir. Ayrıca bu tip sistemlerin kontrolü doğrusal kontrol sistemleri ile
gerçekleştirildiğinde istenilen kalitede ürün elde edilememekte enerji tüketiminde tasarruf
sağlanamamaktadır. Gerçekleştirilen çalışmada doğrusal olmayan kontrol sistemleri kimya
endüstrisinde yaygın olarak kullanılan damıtma kolonu, biyoreaktör, polimerizasyon reaktörü,
geri karıştırmalı tepkime kabı gibi proseslere uygulanmıştır. Araştırmalar deneysel ve teorik
olarak gerçekleştirilmiştir. Teorik kontrol tasarımları araştırma grubu tarafından önceden
yapılmış teorik benzetim programları yardımıyla gerçekleştirilmiştir. Deneysel sistemlerde
çalışmalar yapılarak doğrusal olmayan kontrol sistemlerinin proseslere etkileri araştırılmıştır.
Proje sonucunda doğrusal olmayan kontrol yöntemleri kimyasal proseslere başarıyla
uygulanmıştır.