Golden Retriever köpek ırkı ile sahiplenilmiş sokak köpeklerinin problem çözme yeteneklerinin karşılaştırılması

Abstract

Evrimsel açıdan ele alındığında, evcil köpek (Canis familiaris) evcilleşme sürecinde gelişen insana benzeyen sosyal kognitif yetenekleri nedeni ile diğer hayvan türleri arasında özel bir konuma sahiptir (Hare ve ark., 2002; Miklosi ve ark., 2003; Parker ve ark.. 2004; Kubinyi ve ark.. 2007; Viranyi ve ark., 2008). Yakın zamana kadar yürütülen çalışmalarda, evcil köpeğin (Canis familiaris) insan benzeri iletişim yetenekleri ile evcil köpeğin atası olan kurtlarınki (Canis lupus) karşılaştırılmış ve insana bağımlı olarak problem çözmede sosyalleştirilmiş yetişkin kurtların bile yavru köpekler kadar başarılı olmadığı gösterilmiştir (Hare ve ark., 2002; Miklosi ve ark., 2003; Viranyi ve ark., 2008). Köpeklerin problem çözmedeki bu başarıları, bir çok çalışmada evcilleştirme hipotezine dayandırılmıştır (Hare ve ark., 2002; Kubinyi ve ark.. 2007). Bu hipoteze göre, köpekler evcilleştirme sürecinin sonucu olarak insana benzer sosyal kognitif yetenekler kazanmışlardır (Hare ve ark., 2002; Hare ve ark., 2005; Udell ve ark., 2008). Dahası yürütülen çalışmalarda, köpeklerin problem çözme yetilerinin kognitif yeneklerinden ziyade insana olan bağlılıkları ile orantılı olarak arttığı öne sürülmektedir (Miklosi ve Csanyi, 1997). Bu hipotezler önemli bir soruyu gündeme getirmektedir: “Nesiller boyu insanlardan sakınarak yaşamaya alışmış sokak köpekleri sahiplenildikleri zaman karar verme yetileri insanlara olan bağlılıklarından ne derece etkilenmektedir?”. Günümüze kadar yürütülen çalışmalarda köpek ırkları açısından problem çözme yetileri açısından farklılıklar ortaya konulmuş olmakla birlikte, herhangi bir ırka ait olmayan sokak köpeklerinin problem çözme yetilerini değerlendiren bir çalışma henüz mevcut değildir. Sokak köpeklerinin sahipleri ile olan ilişkilerinin ırk köpeklerden farklı olup olmadığı ve bağımlı/bağımsız problem çözme yetilerinin ne derece olduğu literatürde eksik olan konulardır. Yürütülen çalışmada, bu konular ilk defa araştırılmış ve davranış fizyolojisi kullanılarak köpeklerde zeka ve saf ırk arasındaki bağlantı ilk kez incelenmiştir.