Ratlarda Farklı Eğimlerdeki Eksantrik Egzersizin Kas Hasarına Etkisi
Özet
Eksantrik kas aktivitesi, gerim altında kasın boyunun uzaması ile ortaya çıkar. Alt
ekstremite kaslarının büyük bir bölümü yürüme paterninin bir bölümünde
eksantrik olarak kasılır, yerçekimine karşı vücut ağırlığını destekleyerek vücudu
dik tutar ve şok absorban görevi görür.
Eksantrik egzersizi takip eden süreçte, kaslarda hasar yanıtları izlenmiştir. Antrene
olmayan bireylerde yapılan eksantrik egzersiz, kas liflerinde kopma, sarkomer
kayıpları, plazma CK enziminde yükselme gibi hasar yanıtlarına neden olmaktadır.
Çalışmanın amacı, yokuş aşağı koşu egzersizi sırasında ağırlıklı olarak eksantrik
olarak çalışan sıçan soleus kası ve plazmada; farklı eğimlerdeki hasar yanıtlarının
incelenmesi, eğim artışının hasar ile ilişkili olup olmadığının ortaya çıkarılmasıdır.
Çalışmada, 12 haftalık 32 erkek Wistar sıçanı; kontrol, -16°, -8° eksantrik egzersiz
(yokuş aşağı koşu) ve 0° (düz koşu) grubu olarak 4 ayrı gruba ayrılmıştır.
Denekler, 10 günlük , 15 dakikayı geçmeyen koşu bandına alışma amaçlı yapılan
alıştırma protokolünün ardından; 3 gün dinlenmeye alınmış sonrasında 5 gün, 0°, -
8°, -16° eğimlerde 90 dk boyunca, 20-25 m/dk hız ile koşu bandında antrenman
yapmışlardır. Son egzersizden 48 saat sonra sakrifiye edilen sıçanlarda, serum
örneklerinde kreatin kinaz, total antioksidan ve total oksidan seviyeleri, HSP70 ve
soleus kasında total antioksidan ve total oksidan seviye tayini yapılmıştır.
Sonuçlarda; plazma CK -16° yokuş aşağı koşu grubunda yükselmiş, soleus kası
TOS değerleri yokuş aşağı koşu antrenman gruplarının her ikisinde de (-16°, -8°)
yükselmiş, eğim artışı ile soleus TOS değişiklikleri arasında paralel bir durum
bulunmuştur.
Soleus kası histoloji sonuçlarında; antrenman gruplarında mononükleer hücre
infiltrasyonu, kapiller sayısında artış görülmüş; eğim artışı ile sonuçlar arasında
paralel bir durum ortaya çıkmıştır. Ek olarak, -16° antrenman grubu soleus
liflerinde, diğer antrenman grupları ve kontrol grubunda görülmeyen kırılmalar
gözlenmiştir.
Plazma ve soleus kası TAS sonuçları ile plazma TOS ve HSP70 sonuçlarında
deney grupları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır.
Çalışmada; eksantrik egzersiz modeli olan yokuş aşağı koşu antrenmanı sonucunda
kas hasarı meydana geldiği, hasar belirteci olan bir dizi parametredeki artışların,
eğim artışıyla paralel olduğu sonucuna varılmıştır.