Antakya'daki Suriyeli mültecilerin mekânsal toplanması/ayrışması: örüntüler, süreçler ve sonuçlar / Spatial congregation/segregation of Syrian refugees in Antakya: Patterns, processes and outcomes
Abstract
Kentsel alanda ortaya çıkan mekânsal ayrışma, orada yaşayan iki ya da daha fazla topluluğun sosyal, kültürel ya da ekonomik temelli farklılaşmasından kaynaklanmaktadır. Antakya kenti, bu tür toplumsal farklılaşmalara bağlı olarak toplanma ya da mekânsal ayrışmaya sahne olmuş oldukça dikkat çekici bir örnektir. Bu tez çalışması, Antakya'daki Suriyelilerin ev sahibi toplum ile etnisite, dil, din ve benzer kültürel özelliklere sahip olmalarına karşın ortaya çıkan mekânsal toplanma/ayrışma örüntülerini anlamayı ve bunda etkili olan dinamikleri ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Çalışma, hem nitel hem de nicel araştırma tekniklerinden faydalanılarak tasarlandı. Bu kapsamda, yapılandırılmış ve yarı yapılandırılmış olarak hazırlanan sorular derinlemesine görüşme tekniği ile Suriyeli mültecilere ve yerli katılımcılara yöneltilerek, çalışmanın veri seti oluşturuldu. İlerleyen aşamada elde edilen bu veriler, MAXQDA 11 nitel analiz programıyla analiz edilerek, betimsel ve içerik analizine tabi tutuldu. Araştırmacı, yorumsamacı bir perspektif üzerinden geliştirdiği bir yaklaşım ile Antakya'da ortaya çıkan bu sosyo-mekânsal süreçleri değerlendirmiştir. Antakya, çok etnisiteli/kültürlü yaşam pratiği hafızasına sahip bir kenttir. Ancak ne bu hafıza ne de bu toplumların ortak bir dine sahip olması toplumsal ayrışmanın ortaya çıkmasına engel olmuyor. Aksine mezhepsel ayrımlar yerleşik nüfus ile göçmenler arasındaki sosyo-mekânsal ayrışmayı derinleştiriyor. Diğer taraftan işgücü piyasasındaki rekabet mülteci nüfusa karşı bir kabulsüzlüğe yol acarken, sosyo-mekânsal ayrışma toplumsal kutuplaşmayı daha görünür hale getiriyor.