| dc.description.abstract | Tarih sahnesine çıktığından bugüne kadar insanların ve toplumların yaşamında önemli bir yer tutan sinema, kültürün aktarılması ve gündelik yaşamın yansıtılmasında bir araç olarak kullanılmaktadır. Halkbilime farklı katkılar sunan, sosyal ve kültürel değişimleri yansıtan filmler, ilgi alanı olmaya devam ederken, folklorun filmlerde ortaya çıkması ve sinematik sunumu, bu konuda yapılan çalışmaları artırmıştır. Sinemaya yansıtılan metinler, hikâyelerle toplumsal yapı üzerinden kültürel yansımalar, ilişkiler, inançlar resmedilmiştir. Bu çalışmamda halkbilimin bir konusu olarak dinin, inanışların, toplumda nasıl şekillendiğini, kesinlik ve katılığı olup olmadığını, emredilen dinle, yaşanan dinin çalışma özelinde halk İslâmı'nın farklılıklarını ele aldım. Dini kavramların algılanmasındaki değişiklikleri, dini ve psikanalitik folklor çerçevesinde değerlendirdim. Bu değerlendirmeyi, sinema aracılığıyla, Dondurmam Gaymak, Entelköy Efeköy'e Karşı ve İftarlık Gazoz filmleri üzerinden, yönetmen ve senarist Yüksel Aksu'yla görüşmeye dayanarak yaptım. Ele aldığım üç filmde de yönetmen, dinin etkisini, aktarmak istediği dinsel folklor unsurlarını bir taraftan gündelik yaşam üzerinden yansıtırken, diğer taraftan hem kendisi hem de sinema için vazgeçilmez olarak tanımladığı rüyaları kullanarak aktarmış, dinin rüyalarda da temsilini ele almıştır. "Sinema neredeyse rüyanın kendisi" diyerek, sinema ve rüya arasındaki güçlü ilişkiden de yararlanarak, dini ve dinsel uygulamaları perdeye yansıtmıştır. Filmlere aktarılan sahnelerden de görebildiğimiz halkın dini, kategorize edilen içeriği ve yazılı kaynaklarda gösterilen şekilde değil, yaşam biçimi ve kültürel etkiyle belirlenen şeklinde yaşadığıdır. İstesek de istemesek de halk dini, kendi yaşamına uyumlayarak, kültürel aktarımların etkisiyle, kendince yaşamaktadır.
Cinema, which has played an important role in the lives of people and societies since its appearance on the stage of history, has been used as a tool for transferring culture and reflecting daily life. While films that make different contributions and reflect cultural changes continue to attract interest, the emergence of folklore in films and its cinematic presentation have increased the studies on this subject. In this study, as a subject of folklore, I dealt with how religion, beliefs are shaped in society, whether there is certainty and rigidity and the differences between the religion that is ordered and the folk Islam. I evaluated the changes in the perception of religious concepts within the framework of religious and psychoanalytic folklore. I made this evaluation through cinema, on the films of Dondurmam Gaymak, Entelköy Efeköy'e Karşı, and İftarlık Gazoz, based on the interview with director and screenwriter Yüksel Aksu. In all three films I have evaluated, the director reflected the influence of religion and the elements of religious folklore that he wanted to convey through daily life. On the other hand, he dealt with the dreams he defined as indispensable for himself and for cinema, and also discussed the representation of religion in dreams. By stating "cinema is almost the dream itself", he benefited from the strong relationship between cinema and dream and reflected religious and religious practices onto the screen. What we can see from the scenes transferred to the movies is that the people live in the form determined by their lifestyle and cultural influence, not as shown in the categorized content and written sources. Whether we want it or not, the people live religion by adapting it to their own lives, under the influence of cultural transfers as themselves. | tr_TR |
