Gümüş nanopartiküllerinin liken özütü ile biyosentezi
Abstract
Metal nanopartiküller sahip oldukları üstün optik, elektronik özelikleri nedeniyle son yıllarda optoelektronik, kataliz, tıp, kimyasal/biyokimyasal sensörler gibi alanlarda kullanımları yoğun olarak araştırılmaktadır. Farklı tekniklerle başarıyla sentezlenmelerine rağmen tekniklerin pahalı olması ve kullanılan zararlı kimyasalların çevresel ve biyolojik riskleri nedeniyle, son yıllarda çevre dostu, ucuz, biyomedikal ve ilaç uygulamalarına uyumlu teknikler üzerinde ilgi giderek artmaktadır. Bu çalışmada; nanoteknoloji alanında yaygın olarak araştırılan Ag nanopartiküllerin liken (Cetraria islandica L.) özü ile biyosentezi gerçekleştirilmiştir. Ag nanopartikülünün biyosentezine tepkime süresinin, AgNO3/liken oranının ve tepkime sıcaklığının etkisi incelenmiştir. Nanotanecik sentezi likenin ekstraksiyonu, nanotaneciğin sentezlenmesi ve Yanıt Yüzey Yöntemi (RSM) ile optimum sentez koşullarının belirlenmesi olmak üzere üç adımda gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen liken özütü ve Ag nanopartiküller UV-VIS (Ultraviyole ve görünür bölge spektroskopisi) FTIR (Fourier dönüşümlü infrared spektroskopisi), TEM (Geçirgen elektron mikroskobu) EDX (Enerji Dağılımlı X Işınımı Kırınımı) ve XRD (X-ışını kırınımı) ile karakterize edilmiştir. UV-Vis Spektrumlarında 405-438 nm aralığında gümüş nanotaneciklerine ait pikler sentezin başarılı olduğunu göstermiştir. FTIR spektrumundan nanogümüşün –COOH bağına sahip bileşenler ile etkileştiği görülmüştür. TEM analizi sonuçları ile elde edilen taneciklerin ortalama büyüklüğünün 5.6-28.6 nm aralığında olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen örneklerin EDX analizleri de yapılmış, Ag yanında liken özütünden kaynaklandığı düşünülen eser miktarda birkaç elemente rastlanmıştır. Optimum sentez koşullarının belirlenmesi amacı ile kullanılan RSM yöntemi ile de işletme parametrelerinin ortalama tanecik büyüklüğü üzerine etkisi matematiksel model olarak tanımlanmıştır. En düşük ortalama tanecik büyüklüğünü (dort=5.6nm) elde etmek için gerekli optimum koşullar modelden, sıcaklık 38°C, AgNO3/liken oranı 2.4 ve süre 123dk olarak belirlenmiştir.