Balb/c Cinsi Farelerde Steviol Glikozid’e Maruziyetin Oksidatif Hasar İndeks Parametreleri, Paraoxonase ve Bazı Genetik Parametreler Üzerine Etkisinin İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, kullanımı her geçen gün artan stevia tatlandırıcısının bileşeni olan steviol glikozid (SG)’e maruziyetin oksidatif hasar indeks parametreleri, paraoxonase (PON-1) ve bazı genetik parametreler üzerine etkisini belirlemektir. Çalışma 40 adet (20 erkek, 20 dişi) Balb/c cinsi fare üzerinde yapılmıştır. Her biri 8 hayvandan oluşan (4 erkek ve 4 dişi) 4 deney grubu ve plasebo kontrol grubu oluşturulmuştur. Doz ayarlaması SG için belirlenen LD50 dozuna göre yapılmıştır. Farelere 4 hafta süresince oral gavaj yöntemi ile farklı dozlarda SG verilmiştir. Dört hafta sonunda farelerden kan örnekleri alınarak TAS, TOS, paraoxonase (PON-1), HDL-K ve LDL-K düzeylerine bakılmış ve oksidatif hasar indeksi hesaplanmıştır. Çalışmada genetik parametrelerin değerlendirilmesinde farelerden alınan kemik iliği örneği incelenmiş muhtemel kromozomal anormallik (KA) ve hücre döngüsü aktivitesi değerlendirilmiştir. Elde edilen çalışma bulgularına göre, plazma lipid parametreleri HDL-K ve LDL-K’nın SG dozuna bağlı olarak değişmediği bulunmuştur. Oksidatif hasar indeks parametreleri olan TAS ve PON-1değerlerinin SG dozu ile negatif korelasyonu olduğu bulunmuştur. En yüksek TOS değerinin en yüksek doz SG verilen LD50/8 grubunda olduğu belirlenmiştir. TOS değeri ile SG dozları arasında pozitif korelasyon saptanmıştır (r=0,65). Elde edilen TAS ve TOS değerleri ile hesaplanan OSİ (oksidatif stres indeksi) sınıflamasına göre çok yüksek oksidatif stres sınıfında bulunan farelerin %44,5 gibi büyük çoğunluğu LD50/8 grubundadır. Genetik parametrelerin incelenmesi sonucunda, uygulanan SG dozlarının anormal hücre (AH) ve KA’yı artırdığı ve aralarında pozitif korelasyon olduğu bulunmuştur (korelasyon katsayısı sırasıyla r=0,74, 0,76). En yüksek AH yüzdesi ve KA/hücre oranı saptanan grup LD50/16 olmuştur. Hücre döngüsü aktivitesini değerlendirmek için kullanılan mitotik indeks (Mİ) değeri ile SG dozu arasında pozitif korelasyon olduğu bulunmuştur (r=0,74). Çalışma bulguları neticesinde; SG’nin oksidatif hasar indeksini artırdığı, hücre döngüsü aktivitesini etkilediği ve KA’yı artırarak genotoksik etki gösterdiği sonucuna varılmıştır