İdari alandaki atipik kuruluşların tüzel kişiliği
Özet
Son yıllarda kamu hukuku yükümlülüklerinden bağışık tutulan, özel hukukun esnek yapısından yararlanması sağlanan ve kamusal yetki-ayrıcalıklardan faydalanması öngörülen müesseselerin ihdasına özel bir önem verilmektedir. Özel hukuk tüzel kişisi görünümündeki bu kuruluşların, kimisi dernek, vakıf, şirket gibi isimler almasına rağmen kanunla kurulmakta ve kamu gücü ayrıcalıklarından yararlanmakta, kimisi özel hukuk hükümlerine tabi kılınmakla birlikte kamu kurum-kuruluşlarıyla yakın ilişki içinde konumlandırılmakta, kimisi ise, doğrudan idari mercilere bağlı kılınıp kamu hizmeti görmekle görevlendirilmektedir. Her biri de, kamu hukuku-özel hukuk ayrımının tüzel kişilik bağlamındaki yansıması olan özel hukuk tüzel kişiliği ile kamu tüzel kişiliği sınıflandırmasında tam bir belirlemeye muhatap olmamaktadır. Oysaki bu hususta yapılacak tespitler, birçok konudaki değerlendirmelerin sağlıklı olmasını sağlayacağından oldukça kıymetlidir. Özellikle faaliyetlerinde tabi olacakları hukuki rejimin ne olacağı, iş-işlemlerinin hangi esaslar bağlamında yapılacağı ve uyuşmazlık çıkması halinde hangi yargı mercilerinin görevli olacağı gibi hususları doğrudan etkileyecek olması, söz konusu müesseselerin tüzel kişiliği hakkındaki belirlemeleri daha da önemli kılmaktadır. Dolayısıyla bu çalışma, söz konusu atipik müesseselerin hukuk düzeninde hangi tüzel kişilik formunda yer aldığı hususundaki belirsizliğe odaklanıp bu konudaki tereddütleri belli esaslar dâhilinde gidermeyi ve genele yönelik sonuçlar ortaya koymayı amaç edinmiştir.
In recent years, a special emphasis is placed on the formation of institutions which are kept as separate from the liabilities of public law that shall be benefited from the flexible structure of private law which are forecasted to take advantage of public authorities-privileges. Although some of these institutions which appear as private law corporate entity are named as association, foundation or company etc., they are set up pursuant to the codes and benefited from the privileges of the public authority, and although some of them are subjected to the provisions of the private law, they are located as very close to public institutions and administrations, while some of them directly report to administrative posts and commissioned to serve public service. Hence each of these entities are not addressed to a full specification as for their classification as private law corporate personality and public corporate personality. On the other hand the determinations that shall be addressed on this matter are important because they shall guarantee the evaluations on this matter to be reliable. Also such details including the facts that the judicial regime which they shall be subjected to in their activities, on what bases and grounds their actions and procedures shall be bound to, which judicial post shall be capable in case of conflict shall be influenced from these determinations make the details about the corporate personality of such institutions further significant. Therefore this study is focused on the uncertainty on the type of the corporate personality on judicial bases which these atypical institutions are located and it seeks to release the hesitations on this matter according to certain specific grounds and to yield results about the general layout.