TERM VE PRETERM YENİDOĞANLARDA VE GEBELİK SIRASINDA ANNELERİNDE VİTAMİN 25OHD3 DÜZEYLERİNİN ARAŞTIRILMASI, VİTAMİN D EKSİKLİĞİNİN RİSK GRUPLARININ BELİRLENMESİ
Özet
Giriş Çocukluk çağında vitamin D eksikliğine (VDE) bağlı rikets gelişmekte olan ülkelerde halen önemli bir morbitide nedenidir.VDE'ne bağlı gelişen nutrisyonel rikets süt çocukluğunun erken dönemlerinde ortaya çıkabilmektedir. Bu durumun gelişmesinde en önemli risk faktörü annedeki yetersiz D vitamini düzeyleridir. Özellikle son trimesterde D vitamini plasenta yolu ile bebeğe anneden geçmekte ve bebeğin D vitamin depolarını oluşturmaktadır. Bu nedenle bu çalışmada doğurganlık çağındaki kadınların ve annelerin D vitamini durumu belirlenerek D vitamini düzeylerine etki eden faktörlerin araştırılması, ayrıca bu annelerden doğan bebeklerin D vitamini durumlarının gebelik yaşlarına göre de değerlendirilmesi amaçlanarak anne, göbek kordu ve bebekteki D vitamini düzeylerinin birbirleriyle ilişkileri araştırılmıştır. Gereç ve Yöntem 70 anneden, bu annelerin doğum esnasında göbek kordonundan ve doğan bebeklerinden ve kontrol grubu olarak seçilen 104 gebe olmayan fertil kadından Ca,P,ALP ve 25OHD düzeyleri için kan örnekleri alındı. Anne ve kontrol grubunun yaşları 20 ile 35 yaşları arasında değişmekteydi.Serum 25OHD düzeyleri ile demografik özellikler (annenin eğitim durumu, açık yada kapalı giyim, gebelik sayısı ve doğum ayı) arasındaki ilişki incelendi. Vitamin D düzeylerinde 25 ng/ml üzerindeki değerler normal olarak tanımlanırken, orta dereceli yetmezlik 25-11 ng/ml , kesin vitamin D yetmezliği ise 11ng/ml ‘den düşük değerde olması olarak tanımlandı . Bulgular Annelerin %31.4'ünde hipokalsemi, %10'unda nütrisyonel Ca eksikliği vardı. %47'sinde ALP yüksekliği saptandı. Kesin D vit eksikliği %27, orta derecede eksiklik %54.3 oranında saptandı. Annelerin sadece %18.6' sı normal D vit düzeylerine sahipti. Bebeklerde kesin D vit eksikliği %64,3, orta derecede eksiklik %32.9 oranında saptandı. Bebeklerin sadece %2,9' sında normal D vit düzeyleri vardı. Bebekler en düşük 25OHD düzeylerine sahipti. . Umblikal kord 25OHD düzeyleri anne ile bebek arasındaydı..Kontrol grubunu oluşturan 104 olgunun % 4.8'inde hipokalsemi saptandı. %19.2'sinde ALP yüksekliği gözlendi. Kontrol grubunda kesin D vit eksikliği %26,92, orta derecede eksiklik 45,19 oranında saptandı. Olguların sadece %27.8' inde normal D vit düzeyleri vardı. Kontrol grubunda başı açık kadınlarla kapalı giyim kullanan kadınlar arsında 25OHD düzeyleri bakımından anlamlı fark saptandı. 70 annenin %75'i açık giyim kullanması nedeniyle anne grubunda bu Yazın doğum yapan anneler ve bebeklerinde kışın doğum yapanlara göre 25OHD düzeyleri anlamlı şekilde yüksek olarak saptandı.. Sonuç Çalışmamız, ülkemizdeki doğurganlık çağındaki kadınlarda ve annelerde VDE'i sorununun yaygınlığı ve şiddetinde bir azalma olmadığını göstermiştir Güneş ışığının bol olduğu ülkemizde annelerde %81,4, bebeklerde %97.2 düzeyinde VDE'i görülmesi gebelikte ve doğum sonrası bebeklerinde D vitamini proflaksisinin önemini bir kez daha ortaya koymuştur. Ancak proflaksi veya tedavi kararında en doğru yaklaşım serum 25OHD ile izlem olmalıdır. Korddan alınan 25OHD düzeyleri noninvazif bir yöntem olarak risk gruplarının belirlenmesinde yol gösterici olabilir kanısındayız.