HAVUÇTA HASAT ÖNCESİ VE SONRASI HORMONAL DEĞİŞİMLER
View/ Open
Date
2002Author
HALLORAN, Nilgün (Proje Yürütücüsü)
KASIM, M. Ufuk (Ortak Yazar)
KASIM, Rezzan (Ortak Yazar)
Ziraat Fakültesi
Metadata
Show full item recordAbstract
Yürütülen araştırmada, farklı sıcaklıklarda depolanan havuçlarda önce büyüme, gelişme ve depolama sürelerince önemli hasat sonrası kalite kayıplarından olan filizlenme ve köklenmenin hormonal mekanizmasını belirlemeye yönelik olarak, oksin, absizik asit, giberellik asit, sitokinin ve etilen düzeylerinin değişimleri ile havuçlardaki köklenme, filizlenme ve diğer kalite değişimleri incelenmiştir. Daha sonra hasat öncesi dönemlerde maleik hidrazit ve etephon uygulamaları yapılarak bunların da bazı hormon düzeyleri ile kalite değişimlerine etkileri belirlenmeye çalışılmıştır. Oksin hasata doğru artıp hasat zamanı azalırken ABA ve GA3 oksinin tersine büyüme ve gelişme döneminin başında düşükken hasata doğru artmıştır. Her üç hormonda da yaprak dokularında düzey kök dokularından fazla olmuştur. İçsel ve dışsal etilen düzeyleri ise büyüme ve gelişme dönemince yapraklarda azalırken köklerde artmış, sitokininler de hasata kadar kökte birikip hasata doğru azalırken yapraklarda tersi değişim gözlenmiştir. Oksin miktarı 0° ve 5°C'lerde depolama süresince düşük sıcaklıkta biraz daha geç olmak üzere artmaya başlamış, ABA ve GA3 ise azalmış ve bu dönemde de filizlenme ve köklenme olmuştur. Muhafaza sırasında içsel ve dışsal etilen miktarında önce artış sonra azalma olmuş ve etilenin düşük olduğu dönemde köklenme oluşumu dikkati çekmiştir. Etilen düzeyi muhafaza süresi sonunda yaşlanmaya bağlı olarak yeniden artmıştır. Muhafaza süresince sitokinin düzeyi ise genel olarak azalmıştır. İncelemeye alınan hormonların büyüme, gelişme ve depolama süresince değişimleri genel olarak değerlendirildiğinde, hasat öncesi birikimin hasat sonrası kısa da olsa dinlenmeye neden olduğunu ortaya koymaktadır. Nitekim soğukta muhafaza döneminde ABA, etilen, GA3 ve sitokinin miktarının düşmesi ile dinlenme sona ererken aynı dönemde oksin miktarı artmıştır. İncelenen diğer kalite kriterlerine ait veriler de bunu doğrularken ABA ile SÇTKM arasındaki ilişki belirlenmiştir. Çalışmada, depolama sırasında köklenme ve filizlenmeyi engellemeye yönelik kimyasal madde uygulamaları da yapılmış, bunlardan Ethephon uygulamalarının kökler üzerindeki gözlerde ve filizlerin çıkış yerlerinde renk kararmasına yol açarak depolamanın başlangıcında satış kalitesini düşürmesi ve ayrıca köklenme ve filizlenmenin engellenmesinde de etkili olmaması nedenleri ile kullanılmaması gerektiği belirlenmiştir. Maleik hidrazit uygulamalarından ise özellikle 3000-15, köklenmeyi tamamen engellemiş, filizlenmenin engellenmesinde ve ayrıca ağırlık kaybı ve görünüş kalitesi açısından da en iyi uygulama olmuştur. Ayrıca uygulanan MH'in ABA'in depolama süresince değişiminden çok miktarı üzerine etkili olduğu da saptanmıştır.