Meralarda farklı otlatma yoğunluklarının bastırılmış ot katı yüksekliği ve Ak Üçgülün (Trifolium repens L.) görülme sıklığına etkisi
Özet
Amaç, devamlı otlatılan meralarda, orta-yoğun ve hafif otlatmada bastırılmış ot katı yükseklik gruplarının dağılımı ve bu yükseklik grupları içerisinde ak üçgülün (T.repens) görülme sıklığını 4 farklı gözlem döneminde karşılaştırmaktır. Çalışma, bir Avrupa Birliği Projesi olarak, Almanya Göttingen Üniversitesi uygulama çiftliğinin “dışarıdan girdi kullanmadan işletilen, devamlı otlatılan merasında 2002–2003 yılları arasında kısırlaştırılmış erkek Simmental sığır ırkıyla yürütülmüştür. Mera orta-yoğun otlatma (OO) ve hafif otlatma (HO) Şeklinde ikiye bölünmüş, ilk yıl otlatılan merada, denemenin 2. otlatma yılında elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Deneme üç tekrarlı olarak kurulmuştur ve her bir parsel büyüklüğü 1 hektardır. OO‟da hedeflenen bastırılmış ot katı yüksekliği (BY) 6 cm, HO‟da 12 cm‟dir. Her parselde 100 metre uzunluğundaki ölçüm hattında, bir metre aralıklarla sabitlenen ölçüm noktalarında, otlatma periyodunun başlangıcından itibaren 4–5 haftada bir tekrarlanan 4 farklı gözlem döneminde, diskmetre ile her gözlem noktasındaki bastırılmış ot katı yüksekliği ölçülmüş ve o ölçüm noktasında ak üçgülle karşılaşılıp karşılaşılmadığı kaydedilmiştir. Bastırılmış ot katı yükseklikleri (BY1: 15.0 cm Şeklinde 4 farklı yükseklik grubuna ayrılmış ve bu grupların farklı otlatma yoğunlukları altındaki dağılımı ve ak üçgülün görülme sıklığı hesaplanmıştır. En yüksek rastlanma sıklığı BY2 grubunda (% 40.9), en düşük rastlanma sıklığı BY4 grubundadır (%10.7). Otlatma sistemi x BY grup interaksiyonunda OO sisteminde en yüksek rastlanma sıklığı BY2 grubunda(% 41.1), en düşük BY4 grubunda (% 5.7), HO sisteminde BY2 (% 40.8) en yüksek, en düşük BY1 grubundadır (% 9.7). BY grubu x dönem intereksiyonunda ise en yüksek rastlanma sıklığı BY2 grubunda 1. dönemde (% 53.8), en düşük rastlanma sıklığı 1.dönemde BY4 grubunda (% 2.7) elde edilmiştir. Ak üçgülün rastlanma sıklığı BY1‟de en yüksek (% 79.3), BY4‟te en düşüktür (% 36.7). Otlatma yoğunluğu x Dönem interaksiyonu açısından, ak üçgülün rastlanma sıklığı sadece OO sisteminin 1. döneminde anlamlı farklılık göstermiştir. Ak üçgülün görülme sıklığı, kısa BY gruplarında ve orta yoğun otlatma sisteminde, uzun boylu gruplara ve hafif otlatmaya göre, daha fazla olma eğilimindedir. Sonuçlar, ak üçgülün kısa boylu bitkilerden oluşan bastırılmış ot katı yükseklik gruplarında ve vejetasyonda oluşabilecek bitkisiz bölgelerde daha iyi gelişebileceğini göstermektedir. Oluşabilecek parçalı (mozaik) yapıdaki heterojen mera örtüsü ak üçgülün gelişimini olumlu Şekilde etkileyebilir.
The aim of this study is to determine and compare of the frequency of sward structure and the
frequency of white clover (Trifolium repens L.) between intensively-grazed (MC,Moderate Commertial Stocking)
and extensively-grazed (LC,Lenient Commertial Stocking) grasslands. Study was carried out as an EU project
at Göttingen University in extensively and continuously grazed Relliehausen Experimental Grassland in
Germany in 2002-2003 with three repetitions and commercial castrated simmental breed. Grassland was
randomized into two continuous stocking groups as MC (intensive grazing with moderate stocking) and LC
(extensive grazing with lenient stocking), and after 1st year grazing, data was collected from second year‟s
records. Study was planned as 3 repetitions and each plot was composed of 1 ha. Targetted compressed sward
heights (CSH) were 6 cm in MC and 12 cm in LC. CSH measurements were collected from previously fixed 100
points by transect method, spaced 1m in transect line composed of 100 m in each plot with 4 repetitions in 4
period in every 4-5 weeks by using discmeter and identified white clover was also recorded. Measured CSH
levels was recoded as CSH1:≤ 4.5 cm, CSH2: 5.0-9.5 cm, CSH3: 10.0-14.5 cm and CSH4:>15.0 cm. The
highest incidence was seen in CSH2 group (40.9%) and the lowest one was in CSH4 group(10.7%). In MC
system, the highest incidence was seen in CSH2 (41.1%) the lowest in CSH4 (5.7%); in LC system the highest
in CSH2 (40.8%), the lowest in CSH1 (9.7%) in respect to grazing system and CSH group interaction. Also the
highest incidence was seen in CSH2 and in the 1st period (53.8%), the lowest in CSH4 and in the 1st period (2.7%) according to CSH group and period interaction. Frequency of white clover was the highest in CSH1
(79.3%), and the lowest in CSH4 (36.7%) and, also showed statistically significant difference in only MC system
and 1st period according to CSH group and period interaction. Frequency of white clover showed a tendency to
increase in short CSH groups and in MC than those tall CSH groups and LC. In conclusion, white clover can
survive in grasslands in short CSH groups or bare soil sites of grasslands and heterogenious-mosaic sward
structure of grassland may effect the growth of white clover positively.