Türkiye'de bazı önemli çeltik çeşitlerinde herbisitlere karşı dirençlilik gen aktarımı çalışmaları
Abstract
Türkiye’de çeltik tarımı Tarakya ve Anadolu’nun 32 ilde yapılmaktadır. Fidelerdöneminde itibaren çeltik bitkiler yaşam sürece her aşamada farklı tip yabanı otlar veböceklerden zarar görmektedirler. Çeltik bitkisinde her iki sebepden gelen ekonomikzararları azaltmak ve kaliteli ürün elde etmek için her ikisine karşı dirençli bitkilerinıslah edilmesi önem arz etmektedir. Türkiye’nın hızlı nufus artış ihtiyaçlarınıkarşılamak amacıyla gleneksel yöntemlerle biyoteknolojik yöntemlerin entegrasyon ilebu yöndeki çalışmalarına hız kazandırılması mümkün olabilmektedir. Bu tez kapsamdaAgrobacterium aracılığıyla Türkiye’de yaygın olarak yetiştiricilik yapılan Hamzadereve Osmancık çeltik çeşitlerine herbisitlere ve böceklerine karşı dirençli genleriaktararak, transgenik bitkilerin üretim sistemin geliştirilmesi olmuştur. ÇalışmalarındaÇeltik Osmancık 97 ve Hamzadere çeşitlerinin tohumlarının sıvı olarak hazırlanmışBAP, NAA ve 2iP ile farklı sürede muamele edilip, düşük oran ve farklıkombinasyonda sitkinin- oksin içeren MS ortamda rjenerasyon yapılmıştır. Eksplantolarak kolriza, endosperm, embriyo, mezokotil ve kotiledon düğümü kullanılmıştır.En iyi sonuç mezokotil eksplantından eldedilmişken endosperm, ve kolrizaeksplantından her hangi rejenerasyon sağlanamamıştır. Gen aktarım çalışmalarında iseAgrobacterium tumefaciens’nın GV2260::p35 GUS INT hattıyla Samsun Canik 2421Tütün Çeşidinin yaprak eksplantları ve A281:: P35 Gus INT, Agrobacteriumrhizogenes’nın 15834 PRGbar, GV2260 (pGV2260)::p35SGUS-INT, LBA 4404::pRGG bar ve cry1Ac genini içeren pTF101AoPR1AcBar streyn ile çeltiğe başarılışekilde gen aktarım çalışmaları yapılmıştır.
Abstract
Paddy cultivation in Turkey is carried out in 32 provinces of Thrace and Anatolia.Different types of stress are faced by rice plants at all stages of life from seedlings stageuntil harvest including weeds and insects. This results in reduction in yield of rice andmakes it necessarry to breed rice cultivars resistant to these types of stresses, forobtaining quality products. Integration of biotechnological techniques with traditionalmethods can help to facilitate in rapid breeding to meet the needs of rapid populationgrowth in population of Turkey and accelerated efforts towards this direction ispossible. In this context, the thesis presents studies related to Agrobacterium-mediatedtransformation of widely cultured Turkish rice cv. Hamzadere and Osmancık 97 bycreating resistance against herbicides and insect resistance. Both cultivars wereregenerated from cholerhiza, endosperm, embriyo, mesocotyl and cotyledon nodeafterpriming of seeds with high concentrations of BAP, NAA and 2ip plant growthregulators. The best regeneration was noted on mesocotyl explant and no regenrationwas noted on cholerhiza and endosperm explants.In gene transfer studiesAgrobacterium tumefaciens strain - GV2260 :: p35 GUS INT was studied on cvSamsun Canik 2421 of tobacco. Rice transformation of two cultivars was also madewith Agrobacterium strains A281 :: P35 Gus INT Agrobacterium rhizogenes' 15834pRGGbar, GV2260 (pGV2260) :: p35sgus-INT , and LB 4404 :: pRGGbar andpTF101AoPR1AcBar containing Cry1Ac gene. Successful genetic transformationresults were obtained for both rice cultivars.